Bulutları Tanıyalım

Havanın nasıl olacağını anlamak için faydalanacağımız verilerden biri de bulutlardır. Aşağıda, bulutlar ve işaret ettikleri hava durumları hakkında bilgiler bulacaksınız.

Bulut, atmosfer içerisinde, hava katmanının yükselmesi ile, içerisinde bulunan su buharının yoğunlaşması sonucu oluşur. Bulutun oluşması için mutlaka, yükselme, soğuma ve yoğunlaşma faktörlerinin olması gerekir.

Bulutlar, yapılarına göre iki gruba ayrılırlar;

Yüksekliklerine göre ise, yüksek irtifa, orta irtifa ve alçak irtifa bulutları olmak üzere üçe ayrılmışlardır.

Yüksekte bulunan bulutlar cirrus, cirrostratus ve sirrocumulus,

Ortada bulunan bulutlar altocumulus, altostratus ve nimbostratus,

Alçakta bulunan bulutlar stratus, stratocumulus, cumulus ve cumulonimbus bulutlarıdır.

CUMULUFORM BULUTLAR : Nemli havanın, dikey akımlarla yoğunlaşma olabilecek seviyeye gelmesi halinde oluşurlar. Türbülans içerirler. Yaklaşık olarak, gökyüzünün %65’ini kaplarlar. Sağanak biçimde yağmur ya da kar yağışı meydana getirirler. Görünümleri pamuk yığınları gibidir.

STRATIFORM BULUTLAR : Havanın her tabakasında, yoğunlaşmaya sebep olacak bir soğumanın meydana gelmesi ile oluşurlar. Türbülans içermezler. İçerseler de şiddeti kayda değer değildir. Gökyüzünün tamamını kaplarlar. Düşük şiddette yağmur ve kar yağışı yapabilirler. Katmanlar halinde açılmış yufka görünümündedirler.

Yüksek Bulutlar

CirrusCirrus (Taban 20.000-40.000 feet) :

Tüy, ince çizgi, lif gibi şekillerle ifade edilebilirler ve parlaktırlar. Buz kristallerinden meydana gelen cirrus bulutları, altocumulus ve cumulonimbus bulutlarının üst katmanlarından oluşurlar. Eğer yol yol olmuş ve cirrostratus ya da cirrocumulus ile birleşmişlerse, kötü havanın habercisidirler.

Cirrocumulus (Taban 20.000 feet üzeri) :

Öbek öbek olmuş küçük bulutların bir araya gelerek oluşturduğu, tabaka halinde bulutlardır. Beyaz ve gölgesiz olmakla birlikte, bir arada ya da ayrı ayrı bulut parçacıkları şeklinde görülebilirler. Tamamen buz kristallerinden oluşurlar. Aşırı soğumuş su zerrecikleri de görülebilir. Kararsız bir havanın habercisidirler.

Cirrocumulus

CirrostratusCirrostratus (Taban 20.000 feet üzeri) :

İnce, kırık beyaz lifler halinde, düzgün bulutlardır. Güneş ve Ay’ın etrafında hale oluştururlar. Gökyüzünü, kısmen ya da tamamen kapatırlar. Küçük buz kristallerinden meydana gelirler. Kötü havanın habercisidirler.

Orta Bulutlar

Altocumulus (Taban 6.500-20.000 feet ) :

Gruplar, dalgalar şeklinde, beyaz ve gölgeli, küremsi bulutlardır. Değişik şekillerdeki su zerreciklerinden meydana gelirler ancak, bazen buz kristalleri de içerirler. Zaman zaman lifler halinde yayılım gösterebildikleri gibi, ince ve ayrı tabakalar halinde de olabilirler. Fazla saydamlık göstermezler. Seyrek olmakla birlikte, yağmur ve kar yağışı meydana getirebilirler.

Altocumulus

AltostratusAltostratus (Taban 6.500 feet) :

Grimtrak ya da mavimtrak, sürekli bir örtü gibidir. Düzgün bir görünüme sahiptir. Bütün semayı kaplar. Enine ve dikine, büyük bir alanı içine alır. Kalın olanlarında, yağmur ve kar yağışı meydana gelebilir. Çizgi halinde de görülebilirler ancak, görünüşleri her zaman düzgün olup, engebe bulunmaz.

Nimbostratus (Taban - deniz üzerine kadar inebilir) :

Genellikle, deniz seviyesine kadar inebilen, koyu gri renkte, düzgün olmayan, nemli görünümde katman bir buluttur. Enine ve dikine, çok geniş bir alan kaplar. Su zerrecikleri, buz kristalleri, kar taneleri ya da tümünün birleşmesinden oluşurlar. Sürekli yağmur ya da kar yağışı meydana getirirler.

Nimbostratus

Alçak Bulutlar

StratusStratus (Taban 50 feet ve üzeri) :

Gri renkte, sisi andıran, düzgün görünümlü bulutlardır. Zaman zaman düzensiz sıralar halinde de görülebilirler. Güneşin önüne geçtiklerinde, hatları rahatlıkla seçilebilir. Çok düşük sıcaklıklarda hale oluşturabilirler. Genellikle çisenti şeklinde yağış meydana getirdikleri gibi, kar yağışı da yapabilirler. 50 feet altında görüldüklerinde sis olarak adlandırılırlar.

Stratocumulus (Taban 2000-4000 feet) :

Kırık beyaz, gri, koyu gri veya her üçünü barındıran renkte, yuvarlak görünümlü kümelerin bir araya gelmesi ile oluşan, katman bir buluttur. Mozaik gibidirler. Oluşmaları için çok çeşitli faktörler olduğundan, sıklıkla görülürler. Geniş bir alanı kaplarlar.

Stratocumulus

CumulusCumulus (Taban - Nem oranına bağlı olarak değişir) :

Genel olarak dikey gelişim gösteren, küme, karnabahar, kubbe şeklinde yoğun bulutlardır. Taban kısımları daha koyu renkte ve düz olmakla birlikte, gün ışığı ile aydınlanan kısımları parlak beyaz renkli ve yumrular halindedir. Genel itibari ile su zerreciklerinden oluşsalar da, bulut içerisindeki sıcaklığın sıfırın altına düşmesi durumunda, aşırı soğumuş su zerrecikleri ve buz kristalleri de görülür. Cumuluslerde, sağanak şeklinde yağmur meydana gelir.

Cumulonimbus (Taban - Deniz seviyesinden 3000 feet’e kadar) :

Üst kısımları dağ ve kule biçimindedir. Uç kısımları çizgili, lifli gibi görünür. Yoğun ve koyudur. Örs şeklinde yayılım gösterirler ve örsün uç kısmı, bulutun hareket yönünü tayin etmemizi sağlar. Örsün ucu nereyi gösteriyorsa, bulutun hareket yönü de o taraftır. Cumulonimbuslar, gökyüzünün geniş bir bölümünü kaplarlar. Yağış durumlarına bakılarak, nimbostratuslerden ayırt edilebilirler. Yekpare olabildikleri gibi, ayrı cumulonimbus bulutlarının bir araya gelerek oluşturduğu bir katman da olabilirler. Şimşek, gök gürültüsü ve sağanak yağış meydana getirirler.

Cumulonimbus