Akdeniz'de İstilacı Kırmızı Balık ve Balon Balığı Sorunsalı - Tükenen Çatalkuyruk

Değerli dostlar;
Akdeniz'de, İskenderun Körfezi özgülünde konuşacak olursak, kırmızı balık tüm körfezi talan etmiş durumda. Denize açıldığımda oltayı nereye sarkıtsam bu balıktan geliyor. Kızıldenizden sanırım 5 yıl kadar önce (2007 sıcaklarında-ülkenin birçok bölgelerinde susuzluk çekilmişti (istanbul belediyesi melen çayı projesi / ankara belediyesi kızılırmaktan su getirme projelerine dev kaynaklar ayrılmıştı hatırlayın) İskenderun körfezine giriş yapan bu balığa Balon balığı da eşlik etmişti...

Oltalarımızı önce tatlı tatlı geveleyip aa bi de bakıyosun kurşun yok, bi bakıyosun iğne yok. kırt kırt kesen bu balon balığına bu yaz hiç rastlayamadım. Ya da şansım yaver gitmiş. Balon balığı, Akdeniz'de umduğunu bulamadı sanırım. Ya son bikaç yılda üreyemedi, belki su yarım derece soğuk seyretti, kümülatif çoğalması için uygun sıcaklık oluşamadığından balondan ya da kurbağa balığı da deniyor belki de kurtulduk/kurtuluyoruz/kurtulacağız. Ne dersiniz ?

Kırmızı balık ise tam bizim kıyılar için yaratılmışım, oh be ! dedi. Açık denizler, kılkuyruk israil cerbiti ile doldu irili ufaklı. Vuruş almak isteyen zevkçiler memnun. Sonuçta tutulan Balık mı ? Balık. Çekerken zevkli mi ? Zevkli. Yeniyor mu? yeniyor. İğrenç mi ? değil. Kılçığı aşırı mı? değil. Tadı güzel mi ? Kötü değil.
Tek dezavantajı, oltanıza çupra ya da mercan ya da ne bileyim diğer cerbitler gelebilecekken her defasında çift çift kılkuyruk çekmeniz sizi rahatsız etmiyor mu. Ben hala diğer cerbitlerden gelsin istiyorum oltama, gelmiyor. İlla pembeciklerden geliyor. Haktan hayırlısı ne yapalım. Balon belasından kurtulacaksak, bırak kırmızı balık gelsin, biz de tutalım. Artık balığa gidiyoruz demiyorum ben. Cumartesi akşamı kırmızı balığa gidiyorum diyorum. Sen de gelir misin diyorum mesela. Çuprayı mercanı sargozu karagözü bitirdi bu pembe balık. Ben mi yanılıyorum?

2010 ve 2011 yılında kıyıdan el oltasıyla levrek ya da çupra peşinde yaptığım kısa atışlarda (kıyıcıkta yarım kiloluk çupra gelebiliyor ya da koca bir levrek bizim buralarda) hep çatalkuyruk çekerdim ve sinir olurdum. Bu sene hiç çekmedim ve üzüldüm İnşallah nesli tükenmez. Çatalın sonunu getiren faktör nedir acep diye düşünüyorum.

 

Akdeniz sularını, avlarını hiç bilmemde bu pembeler Mercan değilmi? Mercan isede şikayet edilmez heralde..güzel,lezzetli balıktır.

 

Bende mercana benzettim bu balıkları şayet mercansa gayet güzel olur tabi ustalara bi sormak lazım

 

"..........Çuprayı mercanı sargozu karagözü bitirdi bu pembe balık. Ben mi yanılıyorum?......."

Cevap sanirim "evet" ama bugun yapilan baska bir paylasim (http://www.balikavi.net/forum/showthread.php?t=48513) paralelinde hakli da olabilirsiniz.

Oncelikle, guzel baliklar avlamissiniz, tebrik ederim.

Resmini gosterdiginiz baliklar ekonomik degeri cok yuksek olan, birinci kalite baliklarimizdan mercanlar ("sahte mercan" konusuna girmeden, "kirma mercani" ise kasten konu disinda tutarak genel konusursak tabi). Boylari itibariyla yavru sayilirlar fakat derinden gelen mercan gibi baliklarin cogunlukla vurgun yemesi nedeniyle saliverilmesi halinde yasamasi malesef mumkun olmuyor. Dolayisiyla, istemeden de olsa yavru mercan avlamamak icin igne secimine (ufakliklarin yutamayacagi buyuklukte ve sekilde) ozen gostermemiz oncelikli bir konudur.

Kizildeniz'den Akdeniz'e gecmis olan ve bu gunlerde Antalya - Mersin hattindan gelen bazi av raporlarinda rastladigimiz pembe (kirmizi) renkli balik ise asagida bir fotografini verdigim Hindistan Baligi'dir (Sargocentron rubrum) ve bildigim kadariyla ekonomik degeri yoktur. Bu ture parlak rengi nedeniyle naylon baligi diyenler de var bildiginiz gibi.

Hindistan baliginin Akdeniz kiyilarimizda yayilmasinin, bahsettiginiz sekilde cipura, mercan veya diger yerel turler uzerinde bir baski olusturduguna dair herhangi bir bilgiye rastlamadim. Bu noktada ustalar ve hocalar belki bizi aydinlatabilirler.



http://www.fishbase.org/summary/Sargocentron-rubrum.html

Gecenlerde Huseyin Alp Aslan agabeyimizin mercan ailesini (tranca, fangri, patlak goz ve digerleri) tanima ve turleri ayirdetme amaciyla basvuru kaynagi sayilabilecek cok degerli ve detayli bir paylasimi oldu. Bu vesileyle, kendisinin de musadesiyle, bir kez daha ve daha genis katilimla incelenmesi ve bilgilenilmesi umuduyla buraya kopyalamak isterim: http://www.balikavi.net/forum/showthread.php?t=48207

Denizlerimizdeki balik azliginin (hatta artik tukenmisliginin demek lazim herhalde) baslica sebebi malum, asiri ve zamansiz avcilik. Yani ticari avcilik. Istilaci turlerin yerel turlere olan zarari (varsa sayet) bunun yaninda solda sifir kalir herhalde. Amator avciligin verdigi zarar ise maddi olarak cok cok kucuk olmasina ragmen, manevi olarak buyuk. Zira amatorlerin avcilik sekli ve miktari, bence toplumun bilinclenmesi ve ticariler uzerinde baski olusturulabilmesi bakimindan cok onemlidir. Yani once amatorler bilinclenecek ve ornek avlar yapacak ki sira ticariler uzerinde toplum baskisi olusturmaya gelsin. Tabi o zamana kadar denizde balik kalirsa...

Balon baliginin Akdeniz kiyilarinda seyrelmeye basladigi hususu ilginc. Umarim dediginiz gibi azalmaya baslamistir. Fakat bir yandan da bazi kaynaklarda "halen yayilmaya devam eden balonlarin, su sicakligi ve diger bazi faktorler nedeniyle kuzeye yani Ege'ye dogru hareket halinde oldugu" soyleniyor. Insallah Marmara'ya kadar cikamazlar.

"Kilkuyruk Israil Cerbiti" diye bahsettiginiz turun elinizde bir resmi veya baska bir ismi var mi acaba?

Bir de kusura bakmayin, samimiyetimle soyluyorum, bes yil once Turkiye'de yasanan kuraklik ve sehir suyu sebekelerinde yasanan kitlik ile Kizildeniz'den gelen istilaci turlerin nasil bir alakasi var, anlayamadim. Herhalde "tatli su kitligi da baliklarin gocu de kuresel isinmanin sonuclaridir" seklinde iliskilendiriyorsunuz?!..

 

adanadan selamlar

arkadaşlar bu balık bizim bölgelerde 2008 diye anılıyor.mercan desek değil,barbun desek barbun değil.kuyruk yüzgecinde bayağı bir uzantı var.avcı bir balık.genel olarak 20 li metre derinliklerde bulunuyor.avı,eti ( özellikle tazeyken ) güzel.rengi kırmızı fakat sarımsı özellikleri var.

 

forumlarda (zevkli bir avı) diye bir başlık atılmış.bu balığı orada da izleyebilirsiniz

 

Hatirlatmaniz icin tesekkurler.

Bahsedilen paylasim burada: http://www.balikavi.net/forum/showthread.php?t=48513

Onemli bir konu bence. Bahse konu turun farkli oldugu anlasiliyor. Bilgi butunlugu saglanmasi bakimindan bu iki paylasimda yer verilen hususlarin etraflica tartisilmasinda fayda var zannedersem.

Konu sahibi Akin Yusuf arkadasimiz diyor ki:

....."Yaklaşık 35-40 metrelerde kırmızı balık diye tabir edilen sahte mercanlardan tuttuk, balıkların bazılar küçük olmasına ragmen derinden tuttugumuz için vurgun yediginden dolayı tekrar geri salamadık, ayrıca bu Akdeniz'e parazit gibi yayılan bir tür oldugu için böylesi daha iyi oldu açıkcası ( Dipnot : Bu balıkların erkek bireylerinin gerçek mercanlarla ve fangri - antenli mercanlarla ciftleşerek diger mercanların türünü azalttıgını deniz bilimci su ürünleri uzmanı bir arkadaşımız tarafından ögrendik)....

Haydi buyurun bakalim... pembislerimizin basina gelene bakin...

 

Bence cevaplamamiz gereken ilk soru sudur: Alisan arkadasimizin yukarida resmini gosterdigi baliklar ile Akin Yusuf arkadasimizin bahsettigi "yari-mercan" veya kirma tur ayni balik midir?

Moderasyondan ricam, uygun gorulurse ve teknik olarak zor olmayacaksa sayet, bu iki konunun birlestirilmesidir.

http://www.balikavi.net/forum/showthread.php?t=48517

http://www.balikavi.net/forum/showthread.php?t=48513

Boylece SAHTE MERCAN konusunu daha iyi anlayip arastirabilecegiz.

 

Cevap veriyorum: Evet aynı balıktır. Sadece konuyu açan Alişan Bey'in fotoğrafladığı balıklar AKINYUSUF Bey'in Fotoğrafladıklarından daha büyük gibiler aradaki tek fark boyutları.
sığ suda küçükleri daha derinlerde büyük olanlarına rastlanıyor. Oltalara saldırmaları ve hayal kırıklıkları aynı.
Bu arada Zıbkıncı İbo Bey sizin vermiş olduğunuz fotoğraftaki balık da nadiren oltaya denk geliyor ama Konudaki balıkla aynı değil.

 

Tesekkur ederim Gokhan bey.

O halde ikinci soruyu soyle soralim:

Bu sahte mercanlar, Kizildeniz'den Akdeniz'e gecmis olan istilaci turlerden biri midir? Yoksa Kizildeniz'den Akdeniz'e gecmis olan istilaci bir turun (muhtemelen Hindistan Baligi, yani Sargocentron rubrum) bizim sularimizda yerlesik olan mercanlarla ciftlesmesinden tureyen melez baliklar midir? Ve hatta biyolojik olarak bu mumkun mudur?

Hep beraberce tespit etmeye calisalim...

Kizildeniz gocmeni kirmizi balik bu raporda da yer aliyor: http://www.balikavi.net/forum/showthread.php?t=48430&highlight=k%FDz%FDldeniz

 

Rica ederim.
ikinci soruya cevabım malesef yoktur, ancak şunu söyleyebilirim İkenderun körfezinde ve Mersin tarafında bu balık bolca var ve yemleri hiç boş geçmiyorlar.

 

Balon konusunda konuya katkı yapayım. Alanya'da 2 yazdır balon görmüyorum. Kıyıda denk geleni de duymadım. Tekne ile açılanlar hakkında bilgim yok. Ama geçenlerde bir arkadaş Kaş raporu yayınladı. Raporda bolca balon var. Balonun bir yere gideceğini zannetmiyorum.

 

Abi, şu benim geçen sene tuttuğum mercan (çuprayı pembeye boyamışlar olmuş mercan) öbürü de kılko :

[/URL]
[/URL]

 

Bu balıktan antalya bölgesinde çok rastlıyoruz burada çok değişik isimleri var herkes bir isim takmış.Kılkuyruk diyen var japon mercan, ....... mercan(biraz müstehçen)..Velhasıl güzel bizim eski mercanlar zaten çok azlar ve boylar çok küçüldü insan tuttuğuna pişman oluyor,onların yerine iyi bir altarnetif iştahlı güzel kafa atan sevimli bir balık en azından elimizi boş döndürmüyor.Balon konusuna gelince bu yıl balonda ciddi bir azalma var antalya körfezde ama kaş tarafı kaynıyor av partnerim aykutla beraber sırtıda iki tane trofe çektik(bknz. kaş tatili av raporu) .rasgelsin

 

Ulkemizde her nekadar konuda rasimlenen baliklar mercan diye geciyorsada, mercanla alakasi olmayam ancak Akdeniz bolgesine yerlesen bir gocmen turdur.

Ulkemize suveys kanali vasitasiyla gelen bu balik Nemipterus bathybius bilimsel adli , uluslar arasi ismiyle Yellovbelly Threadfin bream'dir.Sanirim bir baska sitede bu baliga bir isim yarismasi duzenlenmis ve adi "kamcikuyruk" olarak kalmisti.Simdi ogreniyorum ki kilkiyrukda deniliyor ki bence isim cok yakismis.Pek cok kimse bu baligi mercanla karistirip mercan demekte ancak bu baligin ailesinin bile mercan baliklari ailesiyle uzaktan yakindan ilgisi yoktur.

Bilgiler degerli su urunleri akademisyeni Sayin Yakup Erdem ve Fishbase kaynaklidir.Yakin dostum Mehmet Pekmezci sayesinde edinilmistir.Kendilerine cok tesekkur ediyorum.Linkler asagidadir.

http://www.fishbase.org/images/species/Nebat_u1.gif

http://www.fishbase.org/summary/spec...ry.php?id=4564

Bilgilerin faydali olmasini umarim...:


Guney Akdenizde ki isinma her nekadar global isinmayla ifede ediliyorsada asil problem Nil nehri basta olmak uzere Ulkemizin'de Akdenize dokulen Ceyhan, Seyhan ve Asi irmaklari gibi su yollarinin uzerine kurulan barajlar ve Suveys Kanalinin acilmasidir.

Bu balik goclerinin 1960 yilardan 90li yillara kadar hizla barajlasan nehirlerin bu barajlasma faliyetinin hemen ardindan olusmasi ve bu sularin gittikce isinmasi rastlanti degildir.

Ozellikle Akdenize muhtesem olculerde bereketli ve soguk sular tasiyam nil Nehri ayni zamanda bu denizi sogutma ozelligi de gosteriyordu.Bunun yaninda Ulkemizden de dokulen nehirler bu sogumaya yardimci oluyordu.Ancak barajlar nehirlerin depolenmesina ve debisini kaybederek gollesmesine sebeb olmustur.Bu da sularinin daha denize dokulmeden oldukca isinmasina sebeb vermektedir.

Bugun Ulkemizde halen en bereketli ve balik cesitlilik ve nufusunun en yaygin oldugu Saraoz korfezinin sansi Meric nehrinin Yunanistan ve Turkiye arasinda sibir olmasi nedeniyle uzerine baraj yapilamamasindadir.Sadece Bulgaristanda dogan bu nehrin gene Bulgaristan sinirlarinda kalan kollarinda barajlar mevcuttur ancak bu nehri cok fazla etkilememektedir.Hali hazirda Meric nehri taskinlari nedeniyle u nehrin cevresindeki Ulkeler konsorsiyunla bir Baraj insa etme arayisindadirlar.Ancak boyle bir barajin insasinin Sarozu dogal felekete goturecegini goren ve ilgili gozlerin hepsi bilmektedir.

Umarim Akdenizde yasanan felaketin gercek nedenleri gun gecmeden bilim adamlari tarafindan kamuyla gercekci calisma ve bilgilerle paylasilir ve saroz gibi bir korfezin korunmasi acisindan onlemler gun gecmeden alinir.

Barajlar Global isinmanin en ciddi suclularindan biridir.

 

noktayı koydunuz muhterem. teşekkür ederim.

 

Sagolasin Alisan. Aynen dedigin gibi, pembeye boyanmis cipura.

Alp agabey, harika bilgilendirme icin sagolun, var olun.

Bu durumda, diger konuda (Akin Yusuf arkadasimizin raporu) bahsi gecen sahte mercanin da kilkuyruk veya kamcikuyruk oldugunu anlamis olduk. Fakat su hususlarin dogru olduguna hukmedebiliyor muyuz, bilemiyorum (alakasiz familyalardan turler ciftleserek melez bir tur ortaya cikartabilir mi, biyolojik olarak mumkun mudur bilmedigim icin soruyorum).

....."Bu balıkların erkek bireylerinin gerçek mercanlarla ve fangri - antenli mercanlarla ciftleşerek diger mercanların türünü azalttıgını deniz bilimci su ürünleri uzmanı bir arkadaşımız tarafından ögrendik)....

 

Ben kisisel bilgimle buna ihtimal vermiyorum sevgili dostum. Karsimizda bir melez tur yok ki... Zaten cok farkli genetiklerin baligi bu ikisi. Ancak mercan ailesinden turlere rakebet eden baskin bir tur olabilir.Bunlar icin gercekci bir seyler soylemek icin sadece yorum degil cok ciddi bilimsel calisma gerekir.


Degerli bilim adamlarimiz bile buralarda hic bir referans ve kaynak gostermeden bilgi vermekteler. Elbetteki verdikleri bilgiler cok degerlidir ancak "mesela bu konu bu boyledir denilip gecilecek kadar basit degildir"

Bana boyle bir savla gelen bilim adamindan ben referans ve kaynakta beklerim.

 

:thumb: Belki cok dogru, cok onemli, cok gerekli bir bilgidir ama referans olmayinca ister istemez guvenilirligi olmuyor, kusku uyandiriyor, daha da onemlisi karsi fikir uretmeye imkan vermiyor.

Sagolun agabey...

 

Selamlar.

Konuyu yeni gördüm. Bahsi geçen Kaş av raporunu ben açmıştım, yukarıda yorum yazan Çağrı da av partnerimdir.

Öncelikle İbo Abi, fotoğrafını eklediğin ve benim de Kaş'da gece tuttuğum Hindistan Balığı (biz de ona naylon balığı diyenlerdeniz, asker balığı da denir) bizim Akdeniz kıyılarında çok eskiden beri görülüyor. Ben 13-14 yaşımda yaptığım dalışlarda bu balığa rastlardım. Yani sene 1996. Belki daha öncesinde bile görmüşümlüğüm vardır. Halen de dalış yaparsam nadiren görürüm. En son Kaş'da olta attığım yerin az ilerisinde dalarken kayaların altında görmüştüm.

Çok bilimsel olacak yorumum ama, bana sorarsan son derece mülayim bir balık. Güzelliği nedeniyle dalışlarımda gördüğümde bir süre incelerim. Birkaç bireylik ufak gruplar halinde kıyıya yakın uygun kayaların altlarında, arasında gölgede takılırlar. Papaz balıklarıyla iyi geçinir, aynı yarıklarda görülebilirler. Boyları da pek büyümez, ürkektirler. Şimdiye kadar oltayla hiç yakalamamıştım o rapora kadar, ama demek ki gece çıkıp küçük kurt ve böcekleri arıyorlarmış.

Şahsi kanaatim diğer türlere kayda değer bir zararları olmadığı yönünde. Zaten olsa olsa yem rekabeti yönünde olurdu, ama o kadar az dağılım gösteriyorlar ki, o rekabette yerel türlere göre çok geride kalırlar. Bunca zamandır hala dağılımlarının oldukça sınırlı kalmış olması da bunun bir göstergesi.


Gelelim kılkuyruk mercan dediğimiz balığa. Onun için işler daha farklı. Önce bir yakından görelim isterseniz...






Ben Antalya'yı bırakıp gittiğimde yoktu bu balık. Geldim bir baktım çok. Hem de baya çok.

Avlandığımız bölgede 30 metrelerden başlıyor, 60 metrenin üzerinde ise hiç denk gelmedik şimdilik. O derinlikten sonra ise bizim yerel mercanlarımız başlıyor. Şimdiye kadar bu balığın çıktığı yerden bizim mercanların da çıktığını görmemiştik. Yalnız üç gün önceki son avımızda aynı meradan yavru boyda erkek mercan dediğimiz, yabani mercan da çıktı. Yine de yerel mercan türlerimizin bunlarla bir arada olmaktan pek haz etmediklerini düşünüyorum. Sebebi ise bu balıkların bitmek bilmeyen iştahları. Doğru düzgün hiçbir balığın çıkmadığı, güneşin tam tepede olduğu öğle saatlerinde bile gayet güzel vuruyor ve av veriyorlar.

Boyları pek de büyümüyor, bu elimdekinden biraz daha büyük, Alişan arkadaşımın eklediği fotoğraftaki gibi boylarda, 25 cm kadar çıkıyorlar genelde. Bol miktarda da yavru boylarda geliyor, yani harala gürele ürüyorlar.

Çiftleşme konusunda, bilimsel bir dayanağım olmasa da pek ihtimal vermiyorum. Çünkü Hüseyin Abim'in de açıkladığı gibi aslında bir mercan varyetesi değil, farklı bir tür.

Yalnız yem rekabeti konusunda ciddi bir rakip oldukları kesin!
Bu balıkları temizlerken detaylı şekilde midelerini inceledim. Yavru balıklar, çeşitli böcekler, 10 cm boyunda bütün bir yılan balığı yavrusu ve hatta tırnak büyüklüğünde yengeç yavrularını bile bütün yuttuklarını gözlemledim.

Bu kadar geniş yelpazede yemlenmelerine ve sürekli iştahla oltaya vurmalarına bakarsak sadece mercanlara değil, bu diyette beslenen her türlü dip balığımıza çok ciddi bir rakip konumundalar.


Gelelim balon balığına...

Yukarıda av partnerimin de belirttiği şekilde, iki hafta önceki Kaş tatilimizde dip sırtısıyla trofe boyda ikisini yakaladık.
Geçen sene de yine Kaş'da takımlarımızı tarumar etmişlerdi.

Fakat daha üç gün önce son avımızda partnerime demiştim, "şeytan kulağına kurşun, bu sene Antalya'da hiç balon vurmadı farkında mısın?"

Alişan arkadaşımın tespiti doğru. İnşallah da böyle devam eder. Balon gelecek korkusuna, dip takımlarında kullanmak istediğim daha kaliteli ve pahalı iğneleri bile zulada saklamaktayım. Fakat tam da artık "onları çıkarsam mı acaba?" diye düşünürken başka avcılardan da balonun en azından bizim bölgelerde azaldığı bilgisini almak iyi geldi.

İnşallah gerçekten azalır, kaybolur, ve Ege'ye değil, ait olduğu denizlere döner. Tam anlamıyla amatör avcının baş belası bir tür...

Herkese keyifli avlar dilerim.
Rastgele...