Balık adları hakkında yardım talebi

Konu, 'Denizdeki Canlılar' kısmında pultar tarafından paylaşıldı.

  1. pultar

    pultar Mustafa Pultar

    Mesajlar:
    1
    Sayın ustalar,

    Bir süredir "Deniz Balıkları Sözlüğü" adında bir kitap hazırlıyorum. Şimdiye kadar 510 balığın 1500 civarında adını ve bunların kökenlerini (etimolojisini), bilimsel adlarını ve bunların anlamlarını tespit ettim. Ancak aşağıdaki listede yer alan balıkların adlarının ise kökenini (nereden geldiklerini ya da neden öyle adlandırıldıklarını) bulamadım. Balığın açıklayamadığım adı == işaretinin sol tarafında. Sağında ise hangi balık olduğunu açıklamak üzere çeşitli ad ya da ibareler bulunuyor. Çok bariz olanları için ise açıklama yok.

    Bu konuda herhangi biri için bana yardımcı olabilirseniz müteşekkir olurum.

    Teşekkür ve saygılarımla

    Mustafa Pultar


    açıkağız == hamsi.
    adabeyi == lipsoz.
    afis == küçük gümüş ve aterina.
    akya == Lichia amia.
    ali bereket == yazılı hani.
    altıparmak == kütburun köpek b. (Dalatias licha).
    altıparmak == boyu 55 - 65 cm. arasında olan palamut.
    ateş == sardalya.
    ateş == gölge.
    aynalı vatoz == Raja miraletus.
    beyazgöz == izmarit.
    bıldırcın kefal == Liza carinata.
    bofa == taşemen (Petromyzon marinus).
    camgöz ==
    ceylan == tombak (Scomberomorus commerson).
    çalı barbunyası == barbunya.
    çamuka == Atherina hepsetus.
    çarpak == mandagözlü mercan.
    çılar == köpek b.
    çırçır == çeşitli balıklar.
    çırpıntı == karagöz, sargoz.
    çıtçıt == eksi (Equulites klunzingeri).
    çipil == tokmakbaşlı gümüş (Atherinomorus lacunosus).
    çorba == lipsoz.
    çuçuna == folyagiller ailesinden bazı balıklar.
    çulara == kobar.
    çütre == Balistes capriscus.
    dalaba == dişli sazancık (Aphanius fasciatus).
    deli salpa == beyaz sokar, esmer sokar.
    demirci == üçkuyruk.
    demirci == dülger.
    denizakrebi == trakonya.
    denizgözlü == minakop.
    derviş == küçük boy kırlangıç.
    dikenli yılan == yılankurdu (Ophisurus serpens).
    diplarya == iri boy pisi.
    dişi kalkan == kalkan.
    dişi kalkan == çivisiz kalkan (Scophthalmus rhombus).
    dişli kedi == kedi (Scyliorhinus canicula).
    düz camgöz == Kayganköpekgiller ailesinden bazı balıklar.
    eğriağızlı == dil.
    eksi == Equulites klunzingeri.
    elma == minakop.
    eşek == çatalsakallı gelincik.
    fırtına == iskatari.
    folya == Myliobatis aquila.
    folya == çuçuna, boğa çuçuna.
    gaga == sıçan (Chimaera monstrosa).
    gargur == yalancı isparoz (Pomadasys incisus).
    gaya == gelincik.
    gelin == gün (Coris julis).
    gelincik == gelincikgiller ve çatalsakalgiller ailelerinden bazı balıklar.
    gorbaçof == Rus kefali.
    gölge == üçgen (Pempheris vanicolensis).
    gularya == ceran.
    gün == aykuyruk.
    güneş == gelin.
    hamsi ==
    han == minakop.
    hanım == akya.
    Hindistan == Sargocentron rubrum.
    horozbina == çeşitli horozbinalar.
    hurmakayası == çeşitli balıklar.
    ısırgan == uskumru turnası (Scomberesox saurus saurus).
    ibikli == yarımgaga, çomak.
    iri kalkan == kocagözlü pisi.
    ispendek == 40 cm. boyundan küçük levrek, benekli levrek.
    istaprit == lipsoz.
    kaçıkorya == ufak boy karagöz.
    kaçınkara == küçük boy levrek.
    kağıt == Trachipterus trachypterus.
    kalas == Ruvettus pretiosus.
    kamıt == ilarya.
    kanal izmariti == küyük boy izmarit.
    kancur == küçük boy izmarit.
    kapak == ufak boy isparoz.
    karaca == kolan, Rus mersini.
    karacalı == küçük boy barbunya.
    karagöz == Diplodus cinsi bazı balıklar
    karagöz istavrit ==
    karakoza == eşkina.
    katırca == horozbinagiller ailesinden bazı balıklar.
    kaya b. == çeşitli balıklar.
    kedi == dörtbenekli pisi.
    kefle == mavraki.
    keler ==
    kepez barbunyası == barbunya.
    keserbaş == barbunya.
    kıraça == boyu 10 santimetreye kadar olan istavrit.
    kırmızı gün == gelin.
    kıvrak == dişli kedi (Scyliorhinus canicula).
    kimaye == gelincik.
    koklan == haskefal.
    kolan == mersin (Acipenser sturio).
    kolya == keler.
    köstekbüken == mezgit.
    kötek == eşkina, minakop, sarıağız.
    köyceğiz == haskefal, mavraki.
    kumcası == küçük boy kaya b.
    kurbağa == gümüşşeritli balon (Lagocephalus scleratus).
    kurbağa == tiryaki, göğebakan (Uranoscopus scaber).
    kuyruğuölü == rina.
    kuyruklu çarpan == trakonya.
    kuzu == akya, sarıkuyruk.
    kütük == Hoplostethus mediterraneus mediterraneus.
    lapa == salpa.
    liman kayası == saz kayası (Zosterisessor ophiocephalus).
    litrinos == mercan balıklarının küçükleri.
    lokum == zurna.
    lokum == Saurida undosquamis.
    lopan == üçkuyruk.
    lut == sarıağız.
    mahmuzlu == küçük boy çipura.
    malaç == yazılı hani.
    Malta palamutu == kılavuz, pilot (Naucrates ductor).
    Malta sardalyası == büyük boy sardalya.
    mangır == küçük boy mercan ve karagöz.
    mangırcın == küçük boy isparoz.
    mantek == çipura.
    mantık == yavru mercan.
    melek == İskender.
    mendik == çipura.
    menekşe == izmarit.
    mıcır == küçük boy tekir.
    mine == üzgün.
    nataşa == Rus kefali.
    orak == mavi pamuk.
    otlak == küçük boy lüfer.
    ova == kum b.
    pabuç == büyük boy istrangiloz ve izmarit.
    pamuk == dikburunsular ve sivriburunsular takımlarından bazı balıklar.
    pamukçuk == Gadiculus argenteus argenteus.
    papya == en büyük boy izmarit ve istrangiloz.
    paşa barbunyası == Nil barbunyası, Nil barbunu (Upeneus moluccensis).
    peri == tambur (Capros aper).
    pisi == çeşitli yanyüzer balıklar.
    plaka == sarı lahoz.
    pul == eksi.
    sabahçı skaros == iskaroz.
    sarıkanatlı istavrit == karagöz istavrit.
    sıçan == sargoz.
    sırık == kolan (Acipenser sturio).
    sırtıkara == ağırlığı 800 - 1000 gr. olan kofana.
    sivri == boyu 45 - 55 cm. arasında olan palamut.
    sofra b. == kalkan.
    şakıt == müren.
    şuna == sivriburun karagöz.
    tahta == üçkuyruk.
    tahta == karagöz, sargoz.
    takoz == karagöz.
    tarak == isparoz.
    tinton == izmarit.
    tongaba == sinarit.
    topuk barbunyası == Boyu 35-40 cm. civarında olan barbunya.
    trança == çavuş, antenli, telli sinarit (Dentex gibbosus).
    tulina == gobene (Auxis rochei rochei).
    Türk lapini == aykuyruk.
    tütün == tirsi.
    üzgün == çeşitli balıklar.
    vorko == kaya balıkları.
    yabani == fangri.
    yabani salpa == beyaz sokar, esmer sokar.
    yağlı dramos == sarıağız.
    yahudi ==gelincik.
    yalancı zurna == yalancı zargana.
    yasemin == çütre.
    yastaç == kalkan.
    yirmibeş == papaz.
    zindandelen == boyu 35 - 40 cm. arasında olan palamut.

    Aşağıdaki balıkların ise ne balığı olduklarını (olağan adı, bilimsel adı?) bulamadım:

    akıntı barbunyası, gelincik kayası, gemidibi, Sakız levreği, ters ağız, tıral.
     
    Son düzenleme yönetici tarafından yapıldı: 23 Ekim 2008
  2. cem76

    cem76

    Mesajlar:
    258
    Şehir:
    istanbul
    Favori Kamış:
    olta,zıpkın
    En İyi Avı:
    levrek 14 kilo,kırlangıç 5 kilo,kalkan 8 kilo,karagöz 6 kilo
  3. serkanbey78

    serkanbey78 serkan

    Yaş:
    47
    Mesajlar:
    265
    Şehir:
    istanbul
    Favori Kamış:
    3 adet olta (üzerindeki terimleri çözemedim)
    En İyi Avı:
    13 cm istavrit
    benim başım döndüüü:D
     
  4. REİS

    REİS Mahir Ersin

    Yaş:
    79
    Mesajlar:
    2.389
    Şehir:
    İstanbul
    Favori Kamış:
    Olta
    En İyi Avı:
    Torikler-Kofanalar
    Mustafa ağabey

    Bu balıkların adı neden böyle demek, senin adın niye Mustafa demekten farksız, değil mi?

    Yöreye göre farklı adlar verilmiş.

    Sardalyaya ateş balığı denmesinin sebebi, balıkları toplamak için ateş yakılması ve ateşin ışığına gelen balıkların ağla çevrilip yakalanması dolayısıyladır.

    Ammmaaaa çamukaya neden çamuka deniyor deyince, adı çamuka da ondan demekten başka yol görünmüyor.

    Gaya, gelinciğe musevi vatandaşların verdiği addır.

    Hurmakayası, bir tür küçük boylu, sarı renkli kayabalığına verilen addır.

    Benden şimdilik bu kadar , gayretini takdirle karşılıyor ve sana başarılar diliyorum.

    Selam ve sevgiler.
     
    Son düzenleme: 23 Ekim 2008
  5. Cengiz07

    Cengiz07 Cengiz ERGÜDENGİL

    Yaş:
    48
    Mesajlar:
    10
    Şehir:
    İzmir
    Favori Kamış:
    El oltası, Kamış, Zıpkın
    En İyi Avı:
    800 gr. Eşkina
    Reis yazdığın isimlere baktım. Çoğu halk dilinde ve farklı yörelerde farklı farklı isimlendirilen balık adları. Ben 1998 yılında su ürünlerinden mezun oldum. Biz daha çok balıkların hangi aileden geldeiklerini akrablıklarını ve latince isimlerini biliyorum. Onlarda aklımda kalanlar. Ama yardımcı olabileceğim birşey varsa sana bilgi toplayabilirim.
     
  6. REİS

    REİS Mahir Ersin

    Yaş:
    79
    Mesajlar:
    2.389
    Şehir:
    İstanbul
    Favori Kamış:
    Olta
    En İyi Avı:
    Torikler-Kofanalar
    Cengiz

    Balığı tutan, satan ve yiyen, onun sadece halk dilindeki adını bilir. Dolayısıyla balığın adı odur.
    İstanbul'da minekop, Karadeniz'de kötek, bilmemnerde tavukbalığı.
    Latince adlar ise malum, akademik bilgi gerektirir.
    Kırk yıllık balıkçıya, sen hiç trachurus mediterraneus yakaladın mı diye sorsak, %99.9 yok valla abi ne gördüm ne de yakaladım diyecek.:p
    Ama istavrit desen, yedi sülalesini anlatır.
    Hüseyin ağabey de balık sözlüğü hazırlamak istemiş, Latince adları yanında, her yörede kullanılan farklı adları da vermek istemiş.
    Ben de ona istinaden bildiklerimden üç tanesini söyledim.

    Bilirsin, İ.Ü Hidrobiyoloji Araş.Ens. yayınlarından Türkiye DEniz Balıkları'nın sözlüğü (Ünal Nalbantoğlı) adlı bir eser var.
    Bugün bakınca, onda bile birbirini tutmayan tanımlar görebiliyoruz.
    İlgin için teşekkürler.
     
  7. 3rcaN

    3rcaN ercan köse

    Yaş:
    37
    Mesajlar:
    23
    Şehir:
    İZMİR
    Favori Kamış:
    zipkin
    En İyi Avı:
    kefal 2 kilo
    özür dileyerek söylüyorum ama sizin tespit ettim dediğiniz cümleyi zaten var olan bilgiye ulaştim şeklinde düzeltmek istiyorum bu konulardaki araştirmalarinizi zaten mevcut olan onlarca kitap arasinda bulabilirsiniz su ürünleri bölümü bulunan üniversitelere danişirsaniz size istemediğiniz kadar bilgi sunacaklardir internet araştirmalariniz da google dan yapmaniz sizi sadece bilgi çöplüğüne ulaştiracaktir ..