Camgoz Kopekbaliklari Kac tane camgoz var bu Memlekette?Yani gordugumuz her kopek baligini camgoz diye mi cagiracagiz.? Aslinda daha genis kapsamli bir paylasimla acmak istiyorum bu konuyu ama konu acilmisken ozetle bir iki noktayi belirteyim. Cetorhinus maximus sularimizda bulunan buyuk camgoz adiyla taninan uluslararasi litaraturde basking shark diye gecen dunyanin ikinci en buyuk kopek baligidir ve tamamen plankton yiyen, oldukca ender, boyu 10m bulabilen bir turdur.. Insanlara zararsizdir.Turu cok ciddi tehdit altindadir. Ulkemiz sularinda bulunmasina ragmen tebliglerde koruma altina alinmamistir. Bizim tebliglerimizde ve Ulkemiz bilimsel litararturunde buyuk camgoz , basking shark degil, Carcharhinus plumbeus turudur..Bu tur uluslararasi litaraturde sand bar shark olarak taninir.2.5m buyuyebilir,disi vardir ancak insanlara zararsizdir.Oldukca ticari bir kopek baligidir.Eti yenir.Cigeri ilac endustirisinde kullanilir, burdan yag eldeedilir, derisi kullanilir, Asya mutfaginda yuzgeclerinden corba yapilir ve aranir. Ancak asiri avlanmasi nedeniyle 1970den itibaren nufusunun 2/3 unu kaybetmis olup bugun turu tukenmekte olan canlilarin listelendigi ve izlendigi kirmizi listede turu dusuk riskle tehlike altinda olarak koruma altina alinmistir, bu yuzden Ulkemiz tebliglerinde de yakalanmasi , zarar verilmesi yasaklanmis baliklar arasindadir. Bunun yaninda ucuncu camgoz adiyla tanidigimiz baliksa kucuk camgoz olarak bilinen , uluslararasi litaraturde tope shark olarak taninan galeorhinus galeustur. Boyu max 1.90 m erisir.Insanlara zararsizdir.Bu balik dunyanin a vitamini olarak en zengin kaynaklarindan biridir, oldukca ticari bir kopek baligidir, eti lezzetli, yagi,derisi, yuzgecleri , cigeri insan faydasina kullanilir. Ancak bu balikda kirmizi listededir ve hatta bir onceki paragrafta isledigim tebliglerimizde yakalanmasi yasakli buyuk camgoz Carcharhinus plumbeus dan daha yuksek risk gurubu olan turu ciddi tehdide acik (volunerable) katogorisine sokulmustur. Ancak ne hikmettir bilinmez Ulkemiz sularinda da bulunan bu balik Ulkemizin sirkulerinde korunma altina alinmamistir. Bir diger camgoz ise mahmuzlu camgoz olarak tanidigimiz, guruplar halinde gezen Squalus blainville ,uluslararasi litaraturdeki adiyla Longnose spurdog dur.Adina mahmuzlu diye atifta bulunulmasinin sebebi sirtindaki iki yuzgecin onunde oldukca gelismis savunma amacli dikenleri olmasidir.Bu yuzden kolaylikla taninir.Boyu 1m bulur, ticari degeri vardir, eti lezzetlidir, insanlara tamamen zarasizdir, ancak kimi bolgelerde asiri uremesi yuzunden kucuk balik ve yengec stoklarini tehdit eder. Korunmasina gerek olan bir balik konumunda degildir. Ulkemizde de taninip tuketilme amaciyla avlanmasinda fayda vardir. Ancak bir cupra veya mercan yakalamadiginizi ve ayni nefasetle yiyebileceginiz bir balik olmadigini biliniz. Ama tekrar soyluyorum eti degerli balikdir. Konuyla alakali olarak yukardaki balik su saydigim hic bir camgoz turlerine dahil degildir. Fotograftan anladigim kadariyla, artik yanilmiyorsam ne buyuk camgoz ne kucuk camgoz nede mahmuzlu... Ama dis yapisi ve agzi avci bir kopek baligini andiriyor.Iyi bakilirsa agzinda keskin disler gorulebilir. Ancak dikkat ederseniz en ilginc konu baligin kopek baliklarinin karakteristik dik sirt yuzgecine sahip olmadiginin fotografta gorunmesidir.Kesilmis olabilir mi bilmiyorum.Baska bir konuda baligin bir avci kopek baligi ozelligi olan torpil gibi , muntazam ve sert vucutlu olmasindan daha cok yumusak bir kas sistemine sahip oldugunun gozlemlenmesidir.Bu bana simdi ismini hatirlayamadigim oldukca nadir dip sularda yasayan bir kopek baligi turunu hatirlatiyorki onunda sirt yuzgeci yoktur.( kopek baliklarinda bu sirt yuzgecinin olup olmamasi onemli bir tanimlama vasitasidir) Kesin ismini cismini tekrar arastirmam lazim. Fotograf cok acik bir tesbiti mumkun kilmiyor.Acikcasi bu baligin ne tur bir kopek baligi oldugunu su anda cikaramiyorum ama yakinda bulurum sizlere. Veya Yakup Ogretmenim gibi degerli konunun uzmani abilerimiz yardimci olurlar. Her tur canlinin luzumsuz kiyimina karsiyim. Baligin turunu tam olarak bilemedigimden bu turun risk altinda olup olmadigi konusunda da bilgi veremiyecegim. Ancak gelisi guzel can alinmamali. Tebliglerimizin sadece buyuk camgozu koruma altina almasi yeterli degildir. Yukarda saydigim turu ciddi tehdit altinda uc kopek baligindan ikisi sularimizda koruma altinda degildir ve gazetelerde bu turlerin gereksizce olduruldugune sahit olmaktayiz. Verilen bilgiler bu haberde de oldugu gibi saglikli ve yeterli degildir. Halkimiza bir baligi koruma altina aldigimiz ifade ediliyorsa herseyden evvel o baligi tanitmak gereklidir.Ozellikle camgoz konusunda buyuk karistirmalar ve hatalar yapilmaktadir. Kopek baliklarinin dogal dengede cok onemli gorevler ustlendigini hatirlatarak, bilgilerin faydali olmasini dilerim.
Bundan bir iki ay evvel Çanakkale'de dev katil köpek balığı yakalandı.Dev canavar köpek balığı balıkçıların ağlarını paramparça etti.......Bu başlıklar televizyon ve gazetelerde yayınlandı. Ben bugüne kadar balina köpek balığı olarak bildiğim bu köpekbalığı belgesellerde dalgıçların kendisini sevmesine müsade eden uysal vede sizinde dediğiniz gibi planktonla beslenen türü tehlikede munis bir canlı.Beni üzen görevleri halkı bilinçlendirmek ve bilgilendirmek olan Tv kanallarının program hazırlayıcıları haberi hazırlarken sadece olaya atraksiyon katmak ve yalan yanlış laf olsun torba dolsun babından haber yapmak.Zavallı balığın ölüsünü tekneden kıyıya vinçle çıkartırken bile düşürdü bizim tevekkeller...
Sevgili Tuncay abim, Inan her soyledigin soze katiliyorum.Denizlerimizde olmasi bile aslinda bir milli gurur sayilabilecek bu canlilarin her sene umarsiz ve cahilce katliamini izlemek , hele hele gazetelerde cok buyuk bir is yapilmiscasina sansasyonel ve yalan yanlis bilgilerle teshirini gormek o kadar uzucu ki. Bu haberlere baktigimda "Ya rabbim, bildigimiz konularda bu cahaleti gorup yakaliya biliyorsak kimbilir bilmedigimiz konularda ne yalanlari bilgi aldigimizi sanarak okuyoruz." demekten kendimi alamiyorum. Sevgiyle saygiyla, saglicakla kal degerli Abim.
Merhabalar; Sevgili Alp, paylaşım için teşekkürler. Bu tür tebliğde koruma altındaki türler arasındadır. Listede adı: Güneşlenen köpek balığı : Cetorhimus maximus olarak geçmektedir.
Sevgili Yakup Ogretmenim, Degerli ve yerinde duzeltmeniz icin cok tesekkur eder saygilarimi sunarim. Umarim keyfiniz yerindedir ve her sey gonlunuze goredir.Zaman bulup degerli muhabbetinize tekrar ortak olabilecek gunleri iple cekiyorum. Sevgiyle saygiyla , saglicakla kaliniz.
