Covid-19’un Deniz Balığı Üretimi Üzerindeki Etkisi Ülkemizde ve Dünyada ortaya çıkan korona virüs (covid-19) salgını sebebiyle deniz balıkları yetiştiriciliği sektöründe üretim açısından olumsuz herhangi bir sonuç yaşanmadı. Fakat nötr bir durumdan bahsetmek gerekirse havuzlarda büyüyen ve büyümeye devam eden balıklarda insan teması olana kadar herhangi bir virüs durumuna rastlanmamıştır. Fakat balıklar havuzdan çıkarıldıktan sonra insan teması olacağı için her ne kadar temizlik kuralarına dikkat edilse de balıklarda hijyen anlamında bir problem oluşabilir. Pandemiden sonra olumsuzluklar yaşanmaya başladı ve durum 2021 senesi için düşünülen üretim miktarını etkiledi. 2021 senesi için düşünülen Türkiye’deki üretim miktarı yüzde 20 oranında azaldı. İş gücü aynı kalarak yani personel çıkartmadan daha az sayıda üretim yapması firmaların kar marjlarını düşürmek zorunda kaldı. Mal satışı azaldığından dolayı iç piyasada da fazla mal tüketilmediğinden mevcut stoklarındaki balıkların yemlemesi ve bakımları aynı şekilde devam etti. Bu da talebin 300g-400g ve 400g-600g balıklarında fazla olduğundan dolayı bu balıklar çiftliklerde büyümeye devam etti. Stoklarındaki balıklar büyüdüğünden dolayı satışında fazlaca zorluk çekmekteler ve bunun sebebi ise balıklar büyüdükçe fiyatları artmasıdır ayrıca 600 gramdan daha büyük balıkların talebinin düşük olmasıdır. Zorluğun en büyük sebeplerinde biri ise covid-19, balık sezonun kapanmasına sayılı günler kala Türkiye’de söz konusu olduğu için Pazar yerlerindeki balık tezgahlarının kapatılması ile tüketicinin balığa ulaşması oldukça zorlaştı. Bu durum balık satışlarının azalmasına sebep oldu. Üretici için de malının satılması daha da sıkıntıya girdi. Euro’nun yükselmesi ve yem ithalatının Euro’ya bağlı olmasından dolayı maliyetleri %15 ila %20 oranında arttı. Bu durum firmaları zor bir duruma soktu. Karadeniz alabalığına gelecek olursak ihracat tamamen durdu ve Türkiye’de alabalığın talep görmemesinden dolayı üretilen mallar elde kalmaya başladı. Üretilen malların elde kalmaması için üreticiler farklı metotlar geliştirmeye başladı. Deniz sıcaklığının yükselmesiyle birlikte Karadeniz alabalıkları yaşamlarına devam edemeyeceği için bütün firmalar mallarını hasat ederek dondurmaya başladılar. Karadeniz bölgesindeki buzhaneler ful kapasite ile çalışarak şoklama ve muhafaza işlemlerine çalışmalarına devam ediyorlar. Bu durum üreticiler için zarar edilen bir durum olsa da soğuk hava fabrikaları için avantajlı hale geldi. Üreticiler için sıkıntılı bir durum olmasının sebebi ise donmuş balığın fiyatının taze balıktan daha düşük olması ve buzhane masrafının olmasıdır. Yani kısaca söylemek gerekirse Covid-19’dan dolayı balıkçılık sektöründe birçok firma zarar görmektedir. Üreticisinden parakende tezgahlarına kadar bu durum bütün balıkçılığı etkilemektedir. Maddi anlamda birçok firmayı zarar sokan Covid-19’un 2020-2021 balıkçılık sezonu için önceden belirlenen rakamlarda değişiklik yaptığını söylemiştik. Bu değişiklikler bizim 2023 yılındaki 600 bin ton tahmin edilen üretim miktarımızı etkileyeceği de tahmin edilmektedir. Su Ürünleri Mühendisi Sefer Furkan KOYUN
