A B C MALZEME Gerek nefes tutularak gerekse de SCUBA ile yapına dalışlarda kullanılan en temel malzeme Maske, Snorkel ve Palettir. Bu temel donanıma A B C adı verilir. MASKE : Ortamdaki ışık objelerden yansıyarak gözbebeğimizden geçerek gözün arka tarfındaki retina üzerinde objenin şeklini düşürür. Böylece görme gerçekleşir. Bu sistem odak noktaları ışığın havadaki kırılma indeksine göre düzenlenmiştir. Su, havaya göre çok daha yoğun bir ortamdır. Işığın sudaki kırılma indeksi havaya göre farklı olmasından dolayı objenin şekli tam olarak retina tabakası üzerine düşmez ve bulanık bir görüntü oluşur. Maske, daha doğrusu maskenin camı ile göz arasındaki hava sayesinde net bir görüş sağlanır. MASKEDE ARANILACAK ÖZELLİKLER : 1-) Maskesiz yaklaşık 170 derecelik bir görüş açısına sahipken, maske ile bu açı 140 derece civarına düşer. Maske seçerken görüş açımızı daha fazla daraltmayacak bir maske tercih edilmelidir. 2-) Maskenin iç hacmi küçük ve burnu da içerisine alacak şekilde olmalıdır. Yüzücü gözlükleri burunu dışarıda bıraktığından dalış için uygun değildirler. 3-) Maskenin camı ısıl işlemde geçirilmiş yani Tempered cam olmalıdır. 4-) Maskenin kayışları çift bantlı kolay ayarlanabilir ve tercihan oynar başlıklı olmalıdır. 5-) Yüz yapısına uygun olmalıdır. Maske seçiminde dikkat edilmesi gereken en önemli konu, maskenin kayışlarını kafamıza geçirmeden maskeyi yüzümüze yerleştirip burnumuzdan nefes çekerek içindeki havayı boşalttığımızda yüzümüzde vakumlanıp durması gerekir. Nefes çekmeye devam ettikçe hava gelmemesi gerekir. Maske bu konumdayken düşüyor ya da hava gelmeye devam ediyorsa bu maskenin yüzümüze uygun olmadığı anlamına gelir. Hava geçen yerden dalış esnasında su da geçeceğinden dalışta maskemiz su alacaktır. 6-) Numaralı gözlük kullanan dalıcılar (miyopi) özellikle 1.5 – 2 numaradan sonra optik cam kullanma ihtiyacı duyabilirler. Çift camlı olarak adlandırılan maskelere genellikle optik cam takılabilir. Ama üretici firmanın her çift camlı modeline de optik cam uymayabilir. Maske satın alınırken satıcıdan onay alınması gereklidir. Lens de kullanılabilir ancak geçirgen ve yumuşak lensler tercih edilmelidir. Göz bebeği ile lens arasında hava kalmamalıdır. 7-) Maskenin yüze temas eden kısmı tercihan silikon olmalıdır. Silikon malzemeler şeffaf, siyah ve metalflex renklerde olabilir. Yeni maskelerde yaşanan en önemli problem ise buğu yapmalarıdır. Bu sorun en pratik olarak makenin iç tarafındaki cama tükürülüp, ovalanarak ve suda çalkalanarak çözülür. Piyasada satılan buğu önleyici sprey yada sıvılar yeni maskelerde bazen yeterli olmayabilir. Bir diğer çözüm yolu ise maskenin iç taraftaki camının üzerine beyaz diş macunu sürülüp iyice sıvanır, dalış yapılacak günü sabahında ise maskedeki diş macunlarını yıkamak başlangıçta oluşacak buğu problemini en aza indirecektir. ŞNORKEL : Bir dalıcının kafasını suyun üzerinde tutarak uzun mesafeler yüzmesi oldukça yorucudur. Ayrıca, su yüzeyinde maske ile dibi seyrederken nefes almak için sürekli kafamızı dışarı çıkartmak zorunda kalırız.Bu nedenle kafamızı sudan çıkartmadan nefes almamızı sağlayan ağız kısmında diş ve dudaklarımızla tutabileceğimiz MAPS adı verilen bir parça bulunan J şeklindeki borulara SNORKEL adı verilir. SCUBA dalıcısının snorkeli olması; dalış noktasına satıhtan yüzmek, dalış çıkışında tekneye yada kıyıya yüzmek için gereklidir. SNORKEL SEÇİMİNDE ARANIŞACAK ÖZELLİKLER : Çeşitli snorkel tiplerine rastlamak mümkün olup, körüklü, subaplı, dalga kıranlı gibi tipler mevcuttur. Ancak, tercih edilmesi gereken hiçbir ilave özelliği olmayan J şeklinde borudur. Snorkel ile dalış yaptığımızda borunu içerisine su dolacağından yüzeye çıkınca hemen nefes almamız mümkün olmaz. Yapılması gereken ciğerimizde mevcut havayı ağzımızdan kuvvetlice dışarı üfleyerek yunuslar gibi borunun içindeki suyu hava tazyikiyle dışarı püskürtmeliyiz. Bu sayede borudaki su tahliye olacağından ağız yoluyla tekrar nefes almamız mümkün olacaktır. Subaplı tiplerde ise borudaki suyun ağırlığından ötürü daha az hava üfleyerek suyu kolayca tahliye etmek mümkündür. Ancak, bu tip snorkeller pahalı oluşları ve kolay arıza yapabilmeleri nedeniyle pek tercih edilmemelidir. Sanılanın aksine snorkel borusunun uzun olması avantajdan çok dezavantaj getirir. Ciğerlerimizin çalışma basıncı suyun 50 cm. altında vücudumuza etki eden ortam basıncını yenemez. Ayrıca. İç çapı çok büyük, botu uzun snorkeller de verdiğimiz nefes borunun içerisinden yeteri kadar tahliye olmayacağından biriken karbondioksit tekrar nefes aldığımız havayı kirletecek ve karbondioksit zehirlenmesine yol açacaktır. Buna göre snorkel : 1-) 30 – 45 cm. boyunda olmalıdır. 2-) Şnorkel borusunda çap değişimine neden olan ekler olmamalıdır. 3-) Ağza iyi oturmalıdır. 4-) Maskeye bağlantı parçası olmalıdır. PALET : Sualtında ve yüzeyde dalıcılar sürtünme kat sayısı yüksek malzemeler kullanmak zorunda olduğundan yüzebilmek için palet kullanmak zorundadırlar. Dalıcının su içerisindeki hareketini sağlayan en önemli araç, bacağın ayak doğrultusunda uzamasını sağlayan palettir. Ayağa oturan kısım ve pala adı verilen uzantısı olan iki kısımdan meydana gelmekle beraber paletleri pala yüzeylerine göre 3’e ayırabiliriz. a- Düz yüzlü b- Kanallı c- Off-set DÜZ YÜZLÜ PALETLER: Genellikle tek, çift veya üç değişik malzemenin birlikte kullanılmasıyla üretilirler. Başlangıç aşamasındaki dalıcılar için uygundur. Deneyim arttıkça hız ve manevra kaabiliyetine ihtiyaç duyulacağından kanallı paletler yönelmek ihtiyacı doğacaktır. Satıh yüzmelerinde yorucu olabilir. KANALLI PALETLER: Genellikle tüplü dalış için dizayn edilip tek malzemeli olarak imal edilmişlerdir. Suyun direncini azaltıp, hızı arttırmak için pala kısmına kanal yada kanallar açılmıştır. Kanal yapısı uygun değilse performası düşürme etkisi yaparlar. OFF-SET PALETLER : Uzun ve geniş palalı olup, apnea da denilen nefesli dalışlarda gerekli olan yüksek hızı sağlarlar. Ancak, SCUBA dalışlarında hareket serbestliğini kısıtlayacağından pek tercih edilmezler. Uzun palalı paletler kramplara neden olabilirler. Ayrıca paletleri açık ve kapalı tip olmak üzere ikiye ayırabiliriz. Kapalı paletler daha ucuz ve çoğunlukla hafif, kolay kullanımlıdırlar. Soğuktan korunmak için dalıcılar patik giymeleri gerekir, bu tür kapalı paletler çıplak ayağa giyilmesi gerektiğinden patikle giyilemezler. Bu durumda da açık tip palet kullanılması gereklidir. Kapalı paletler tüplü dalış için dizayn edilmiş daha performanslı paletlerdir. Pahalı olmaları ve patik maliyeti getirmeleri dezavantajlarıdır.
ACİL DURUM İDARESİ Acil durum idaresi, bir kaza anında kazazedeyi kurtarma, yarım ederek tehlikeli bölgeden uzaklaştırmak, ilk yardım ve acil durumun tamamının idaresidir. Bir dalış esnasında olabilecek acil bir durumda herkes kendi kendine bir şeyler yapmaya çalışabilir yada olayın etkisiyle hiçbir şey yapılamaz. İnsanlar sağa sola koşuşarak ne yapacağını bilemezler. İşte böyle durumlarda acil durum daha da kötüye gidebilir. Acil durumla karşılaşıldığında, gerekli prosüdürleri bilmek gerekir. En üst rütbeli ve acil durum idaresini bilen kişi varsa direk idarenin başına geçer. Aynı rütbede başkaları da varsa, ona yardımcı olurlar. Acil durumda, idarede sorumluluk asla 2 kişide birden olmaz. Acil durum her şey olabilir, tekne kazası, teknenin su alması, herhangi bir dalgıcın kaybolması ya da dalış kazası geçirmesi, dalış dışı bir rahatsızlık, ciddi bir ekipman kazası olabilir. Acil durumlarda, doğru müdahale edebilmek için hazır olmak gerekir; y Kurtarma malzemelerinin hazır olması gerekir. Telsiz, cam simidi, yüzen şamandıra, oksijen seti, ilk yardım malzemesi, yedek tüp ve yedek dalış malzemesi vb... y Fiziksel form, güç gibi performansa sahip olmak gerekir. Acil durumda böyle performansa sahip olacak kişilerin 6 ayda minimum 20 dalış yapmış olması gerekir. y Kurtarıcının bilgi açısından da hazır olması gerekir. Bilginin hazır olması, kurtarma ve dalış konusunun yanı sıra teknedeki şahıslar hakkında da bilgi sahibi olunması gerekir. Örneğin; teknede dalıcıların arasında doktor, hemşire, hastabakıcı gibi meslekleri olanlar olabilir. Sudaki kazazedeyi kurtarma görevi bu şahıslara verilmez, onlara teknede yapılacak tıbbi ilk yardımda ihtiyaç olacaktır. Tecrübesi az, fiziksel performansı yeterli olmayan, sigara içen kişileri kurtarmaya göndermek de olmaz. y Dalış yapılan bölge hakkında bilgi sahibi olmak gerekir. Kıyıya ne kadar uzaklıkta olunduğu, kıyıda bulunan en yakın sağlık kuruluşunun yeri, dalınan noktadaki derinlik, dip profili, akıntı, görüş mesafesi vs... y Teknede bulunan ilk yardım malzemeleri kontrol edilir. y Teknedeki telsizin kontrolü yapılır. Kazayı telsiz ile bildirmek gerekebilir. Telsizlerde genelde 2 düğme vardır. Biri telsizi açıp-kapatmak içindir. Diğeri ise parazit ayarı yapar. Ayrıca tuşlu düğmeler bulunur ki bunlarda kanal seçmeye yarar. Telsizin konuşulan yerine “Mike” denir. Düğmeye basınca konuşulur, çekince dinlenir. y 16. Kanal çağrı kanalıdır. Bu kanal sahil güvenlik, hastaneler vs gibi yerler ve tüm tekneler tarafından dinlenir. Bu kanalda asla sohbet edilmez. 16. Kanalda haberleşilir, eğer konu acil değilse başka bir kanal belirlenir ve o kanala geçilir. y Teknede siren ve işaret fişeği olup olmadığı kontrol edilir. Acil Durum İdaresinde 7 aşama vardır; 1. İleri Görüşlü hareket etmek; Olabilecek her şeye önceden hazır olmalı ve çözümleri önceden düşünmelidir. Önceden gözlemlemek ve problem çıkmadan önce müdahale etmek gerekir, böylece kurtarmaya gerek kalmaz. Olabilecek bir probleme önceden müdahale ederken de kibar ve nazik uyarılmalıdır. 2. Değerlendirme; İleri görüşlü hareketin gerçeğe dönüşmüş halidir. Herhangi bir olay anında hızla değerlendirmek, ne gibi önlemler alınacağına ve de neler yapılacağına karar vermek gerekir. Çevrede bulunan ilk yardım malzemeleri, çevre şartları, suda akıntı yada dalga olup olmadığı, kurtarıcıların karşılaşabileceği sorunlar düşünülüp, değerlendirilerek hareket planı hazırlanır.Tüm bunlar çok hızlı yapılmalıdır. 3. Harekete Geçmek; Acil durum tanıması, değerlendirmesi, ve hareket planı koordine edildikten sonra süratle harekete geçmek gerekir. Normal aktiviteler durdurulur ve hali hazırda dalışta bulunan kişiler geri çağırılarak hızlı bir şekilde kurtarma işlemlerine başlanarak çevredeki şahıslara kısa, net ve açık talimatlar verilir. 4. Vazife Taksimi Yapmak; Şahıslara tecrübelerine göre vazife taksimi yapılır. İnsanları kırmadan, emir değil talimat verilir, bu rica şeklinde de olmamalıdır. Talimatlar açık ve net olmalı ve karşıdaki insanlar bunların yapılması gerektiğine ve önemli olduğuna inandırmalıdır. 5. Yaralara müdahale etmek ve ilk yardım yapılması. Bir kişi yaralandığı zaman, ilk yardım yapacak kişinin önce bir takım ön bilgilere ihtiyacı vardır. Bu ön bilgiler, acil durumun ve kazazedenin incelenmesi, ilk değerlendirme ve ikinci değerlendirme dairesinin uygulanması, eğer kazazede kendinde ise yapılacak kısa bir sorgulama ile ilk yardım şekli seçilir ve uygulanır. Burada tekrar hatırlanması gereken husus, herhangi bir teşhis yada tedavi yapmadan, ilaç vermeden ilk yardım kurallarını uygulamak gerekir. 6. Acil durum sevk ve idaresi; Acil durum esnasında her şeyin doğru yapıldığından emin olunmalıdır. Olay yeri terk edilmeden önce muhakkak genel bir yoklama yapılmalıdır. 7. Yaralının Nakli; Yaralı en yakın bir sağlık kuruluşuna nakledilir. Nakil çoğunlukla helikopter ile yapılır. Dalıştan sağlıklı dönülmesini engelleyen, çevresel, insan kaynaklı ya da mekanik unsurlardan oluşan ve can güvenliğini tehlikeye atacak her şey acil durum prosedürünü gerektirir. - Acil durum alarmını herkes verebilir. - Acil durumu onaylaması ve uygulaması dalış amiri ve/veya kaptan tarafından yapılır. Dalış ile ilgili olaylarda prosedür dalış amiri tarafından uygulanır. - Dalış amiri bu görevi yerine getiremeyeceği durumlar için yetkiyi devredeceği kişiyi önceden belirler. Acil durumda yapılması gereken işlemler: 1) Durum değerlendirilir 2) Görev dağılımının yapılır - Haberleşme - İlk yardım - Arama – kurtarma ve nakil - Güvenlik - Gözcü - Raportör-Fotoğrafçı - Teknik Ekip 3) Görevlendirilen kişiler eldeki imkanları değerlendirir, kendi görevleri ile ilgili öncelikleri tespit edip, iş listesini hazırlar ve uygular. 4) Olağan aktivitelerin tümü durdurulur. - Dalışların durdurulması - Dalışa devam eden grupların geri çağrılması - Sudaki insanların tekneye kontrollü alınması. 5) Grup bütünlüğünün tesis edilmesi sağlanır ve yoklama yapılır. 6) Olay yeri işaretlenir. (Şamandıra, GPS ve benzeri) 7) Gerekiyorsa kazazede gruptan önce nakledilir. 8) Olay yeri terk edilerek güvenli ortama geçiş / dönüş yapılır. 9) Acil durum raporu aşağıdaki maddeleri içerecek şekilde hazırlanır. - Olay mevkii, tarihi ve saati - Hava durumu - Olay türü ve oluş şekli - Bir dalış kazası ise belirtiler ve yapılan müdahaleler (saati not edilmeli) - Tekne / teknelerin adı, İlgili kişiler ve yetkileri - Olaya karışan tüm ekipmanların o anki durumu - Dalış profili - Uygulanan acil durum planının belirtilmesi - Haberleşme kayıtları - Görgü şahitlerinin ifadeleri ve imzaları, adres ve telefon numaraları - Adli merciye teslim edilmesi gerekecek tüm ekipman listelenip imza karşılığı teslim edilmesi - Kaptan, dalış amiri ifadeleri ve imzaları HABERLEŞME PROSEDÜRÜ 1. Aranılan merciye bunun bir dalış kazası veya acil durumu olduğu haberleşme başında ve sonunda bildirilir. Ø Sahil güvenlik / polis / jandarma Ø Sualtı hekimliği / sağlık kurumları Ø Nakil yapılmasını sağlayacak kuruluşlar Ø Olayın durumuna göre haber verilmesi gerekli diğer yerler 2. İlk önce koordinat ve tekne adı bildirilir, sonra olay anlatılır ve talep beklenir. 3. Karşı taraf kapatmadan haberleşme asla kesilmez. 4. Haberleşme kesilmeden önce karşı tarafta kiminle görüşüldüğü not alınır ve yapılacak aksiyonun teyit edilmesi istenir. 5. Karşı tarafa geriye nasıl arayacağı (telefon numaraları, telsiz kanalı vs.) bildirilir. 6. Haberleşme görevlisi, haberleşme cihazının başından ayrılmayacak ve tüm haberleşmeden sorumlu olur. 7. Haberleşmenin sonucu acil durumu yönetenlere, gecikme olmadan bildirilir.
devamı KAZAZEDE TAŞIMA PROSEDÜRÜ 1. Kaza raporu kazazede ile birlikte nakledilmelidir. 2. Kazazedeye olayı bilen bir yetkili kişi refakat eder. 3. Eğer helikopter ile nakil söz konusu ise aşağıdaki prosedür uygulanır. Ø Eğer tekneden tahliye söz konusu ise pilota bunun dalış kazası olduğu ve 300 metreden yüksek irtifa yapılmaması gerektiği veya kabin basınç ayarlı ise 1 bar olması gerektiği bildirilir. Ø Helikopter gelmeden uçabilecek herşey kaldırılır veya bağlanır, anten ve benzeri çıkıntılar sökülür, yatırılır ve bağlanır. Ø Helikopter haberleşme tesis edilmeden yaklaşmamalıdır. Ø Tekne dalga yönüne ~15° açıyla iskele veya sancak başomuzluktan 5 knot’tan düşük bir hızla seyreder. Ø Tekne demirli ise en az derinliğin 3 katı bir kalama gerekir, alaboraya karşı dikkat edilmelidir. Ø Kazazede sepet sedye içine yerleştirilir, sedyeye bir ip bağlanır. (İpin öbür ucu serbest olmalı) Ø Helikopter vinç halatı sarkıttığında tekneye değmeden dokunulmaz. (statik elektrik tehlikesi!) Ø Halat sedyeye bağlanır diğer iple denge sağlanır. Ø Helikopter karaya inecekse 30 metre çaplı ve/veya 500 m2 çevresinde direk, tel, ağaç gibi çıkıntı engeller bulunmayan yer seçilir, duman veya H harfi ile iniş noktası işaretlenir, çevredeki uçabilecek cisimler temizlenir, bağlanır. Ø Helikoptere pilot izin verdikten sonra önden ve eğilerek yaklaşılır (pervane çalışıyor!) (Kuyruk pervanesi görülmez, asla arkadan yanaşma!) Dalış kazalarında mutlaka rapor yazılmalıdır. KAZA RAPORU Doktorlar, herhangi bir kazazede geldiğinde, müdahalede bulunmadan önce mutlaka polise haber verirler. Görgü şahitlerinden, kazazedeyi getiren şahıslardan ifadeler alınır. Gerektiğinde bu ifadeler mahkemede kullanılır. Kaza raporunun önceden hazırlanması bir avantajdır. Hem kazazedenin kurtarılmasında kolaylık sağlar hem de yasal sorumluluk yüklenmeyecektir. Kazazede ölür ve yakınları şikayette bulunursa dava açılır. İlgili sporun teknik kurulu konuyu araştırır. Eğer kurul kişi yada kişileri hatalı bulursa, mahkeme bunu delil kabul eder ve bu kişiler hüküm giyebilir. Kaza Raporunda Olması Gereken Hususlar; · Tarih ve Saat · Kazanın yeri, detaylı tarifi · Hava durumu · Kazazede yada kazazedelerin isimleri · Kazanın oluş şekli · Kaza esnasında ve sonrasındaki belirtiler ve yapılan müdahaleler · Müdahil kişilerin isimleri ve bröveleri · Kazazedenin dalış profili – tüpteki hava miktarı, kaç m’ ye dalındı, ne zaman dalındı ve çıkıldı, ne kadar hava harcandı, rezervi · Ekipmanların durumu ve fonksiyonlarının teyidi · Kazazedenin ekipmanları toplanarak komple listesi çıkartılır ve bu liste adli mercilere, polise yada jandarmaya mutlaka imza karşılığı verilir. Eğer imzalamak istemezlerse raporun imzalanmadığı dair şahitlere imzalatılır. · Acil durumdan sorumlu kişilerin, şahitlerin ve raportörün isim, telefon ve adresleri, bröveleri ve imzaları, · Kazazede ile en az iki kişi birlikte gitmelidir. · Yapılan müdahalenin nasıl uygulandığı belirtilir.
BC ve ABLJ : Buoyancy Compansator (yüzerlilik dengeleyici kısaca BC dediğimiz bir ekipmanımızdır. Adjustable Buoyancy Life Jacket (Ayarlanabilir yüzerlilik can yeleği) ise kısaca ABLJ veya ilk üreten firmanın adından dolayı Fenzy biye adlandırılan ekipman ise artık bayağı ender rastlanır durumdadır ,BC’nin piyasaya çıkmasından sonra. BC tüpümüzün üzerine monte edildiği , tüpten gelen düşük basınç hortumuyla veya ağızla şişirilebilen, ceket gibi giyilebilen bir ekipmanımızdır.İçine hava verilmek suretiyle bizi dalış öncesi ve sonrası yorulmadan su üstünde tutar.BC’mizi inflatör den şişirdiğimiz gibi yine inflatörden söndürerek dalışa geçeriz. Derinlikle birlikte vücudumuz üzerindeki basınç ta artacağından elbise ve vücut hacmimiz küçülecektir.Sonuçta suyun kaldırma kuvveti azalacağından derinde yüzerliliğimiz negatif olacağından batmaya başlarız.Bu aşamada BC’mizin içine yeteri kadar hava basmak suretiyle yüzerliliğimizi nötr hale getirerek daha konforlu bir dalış yaparız.Bu durumda paletlerimizi aşağı doğru vurup sabit durmaya çalışmak yerine sadece yatay pozisyonda vurarak rahatça ilerlememize yarar. ABJL’ler de aynı aynı işlevi yerine getirir ancak boyundan giyildiği için üzerine tüp monte edilmez.Tüp için ayrıca sırtlık kullanmak gerekir ve acil bir durumda ağırlık kemerimizi atmamız gerektiğinde ABJL kolonlarına takılmaması için elbisemizin üzerine önce ABLJ sonra tüp en sonda ağırlık kemeri takılır.Halbuki BC’de kuşanma sırası önemli değildir. ABLJ boyun çevresi ve göğüs tarafında şiştiğinden bir kaza durumunda kazazede baygın haldeyken bile nefes alabilecek şekilde yüzü su dışında kalacaktır.Ancak BC’de bu garanti edilmemiştir, bu özellik modellere göre değişiklik gösterebilir.Bunların yanında BC,tüp için ayrı bir sırtlık gerektirmez, kolay kuşanılır ve sualtında daha konforlu bir dalış imkanı sağladığı için tercih edilmiş ve yaygınlaşmıştır. Çeşitli dizaynlarda BC’lere rastlamak mümkündür.Omuzları tokalı veya tokasız, her tarafı veya sadece sırt kısmı şişebilen, sert veya yumuşak sırtlıklı ,ağırlık entegreli, cepli, metal veya plastik D-ring halkalı, omuz ve/veya belden hızlı hava tahliyeli değişik modeller mevcuttur. Ancak her BC’de inflatör hortumu ve ağızdan şişirme mapsı bulunmaktadır. BC’lerde tüpün takıldığı sırtlık kısmındaki kolonların metal veya yaygın olarak plastik tokaları olabilir.Tüpün sıkıştırıldığı plastik tokanın üzerinde kolon kayışının hangi sıra ile takılacağı resim veya numara sırası ile çoğunlukla verilmiştir.Ancak doğru takmak önemlidir, yapılacak bir yanlış montaj tüpün sualtında srıtlıktan çıkmasına sebep olabilir ki bu da dalıcıyı zor durumda bırakacaktır. BC’lerimiz de yine diğer tüm dalış malzemelerimiz gibi dalış günü veya gezisi sonrası tatlı su ile her tarafı iyice yıkanıp tuzlu sudan arındırılmalıdır.Hatta infaltörden içine su doldurup tahliye valflerinden sırayla bu suyu boşaltmak suretiyle valflerde de tuzun kötü etkilerini bertaraf etmiş oluruz. Kuşanma : Dalış öncesi hazırlığımıza kuşanma diyoruz.Regülatör, tüp ve BC’nin monte edilmesi her dalıcının kendi sorumluluğundadır.İlk yapılması gereken daha önce bahsettiğimiz gibi bu üçünün monte edilip vananın açılmasıdır.Burada dikkat edilecek nokta tüp BC’ye monte edilirken ne yüksek ne de alçak bağlanmamalıdır.Aksi takdirde dalış sırasında tüp devamlı olarak ya kafamıza yada kalçamıza çarparak bizi rahatsız edecektir.Regülatörümüzü de daha önce bahsettiğimiz şekilde monte ederken ikinci kademe ve ahtapotun sağımıza , konsol ve inflatör kamçısının da solumuza gelecek şekilde monte etmeye dikkat edeceğiz.BC inflatörüne kamçı dediğimiz hortumu takarken hortumun ucundaki yüksüğü kedimize doğru çekerken hortum inflatöre monte edilip yüksük bırakılarak kilit mekanizması görevi yapması sağlanır.En son olarak tüp vanası yavaşça açılarak regülatör sistemine havanın dolması sağlanır ve vana sonuna kadar açılıp yarım tur geri çevrilir.Bu yapılırken manometre herhangi bir patlama riskine karşı kimsenin olmadığı bir yöne doğru çevrilir.Daha sonra tüpümüzdeki hava miktarı ve diğer ekipmanlarımızın işlevi kontrol edilir.
Maske ve şnorkel almayı düşündüğüm şu sıralarda faydalı bir yazı oldu.Birde BC lerde bayılma durumlarında su üstüne çıkarma garanti edilmiyorsa sırf kolaylığı için tercih edilmesi ne derece doğrudur?
Piyasada satılan buğu önleyici sprey yada solüsyonların maske içerisinde kullanılmasının doğru olmadığı düşüncesindeyim. Kullanmış olduğunuz kimyassal yapıdaki malzemenin buharlaşma halindeki etkisi gözlerinizde allerjen etki ile sonuçlanabilir.
Hacım ve Hacım Farkları V, VΔ [litre, dm3] Sabit ısıda veya ihmal edilebilir ısı farklarında hacım / basınç ilişkisi "Boyle-Mariotte" yasasına göre belirlenir. Sadece gazlar, (sıkıştırılabilen cisimler), yapısı ve/veya dokusu gereği hacmı değişebilen cisimler için geçerlidir. Örneğin, bir dalış tüpünün hacmı, hangi derinliğe indirilirse indirilsin değişemez. [Boyle ve Mariotte aynı yasayı, farklı yerlerde, aynı zamanda bulan iki ayrı fizikçidir] P1 x V1 = P2 x V2 P1, V1 1. Ortamdaki Basınç ve Hacım P2, V2 2. Ortamdaki Basınç ve Hacım Bu denklem ile çözüm üretebilmek için dört bilinmeyenden üçünün bilinmesi gereklidir. Örnek 1: Yüzeyde 6 litre olan bir balon, 10 metre derinlikte kaç litredir ? (P1 x V1) / P2 = V2 P1 0 m derinlikteki basınç 1 bar V1 0 m derinlikteki hacım 6 litre P2 10 m derinlikteki basınç 1+ 10 / 10 = 2 bar (1 x 6) / 2 = 3 V2 10 m derinlikteki hacım 3 litre Örnek 2: 1 metre derinlikte hacmi 6 litre olan bir balon, yüzeyde kaç litredir ? (P2 x V2) / P1 = V1 P1 0 m derinlikteki basınç 1 bar V1 0 m derinlikteki hacım 6.6 litre P2 1 m derinlikteki basınç 1 + 1 / 10 = 1.1 bar (1.1 x 6) /1 = 6.6 V2 1 m derinlikteki hacım 6 litre Örnek 3: Yüzeyde 6 litre olan bir balonun 1, 5, 10, ve 20 metre derinlikteki hacımlarını hesaplayınız P1 = 1 bar V1 = 6 litre (1 x 6) / Pd = Vd Derinlik [m] 1 5 10 20 Pd [bar] = 1 + D / 10 1,1 1,5 2,0 3,0 Vd [litre] 5,5 4.0 3.0 2.0 DALIŞ HASTALIKLARI TANI TABLOSU HASTALIK TÜRLERİ BELİRTİLERİ 1 CİDDİ TİP MERKEZİ SİNİR SİSTEMİ 2 BASİT TİP MERKEZİ SİNİR SİSTEMİ 3 GAZ EMBOLİSİ 4 PNEUMOTORAX 5 MEDIASTINELAMFİZEM 6 SUBCUTANEOUS AMFİZEM 7 OKSİJEN ZEHİRLENMESİ AC’Yİ ETKİLEYEN 8 OKSİJEN ZEHİRLENMESİ SİNİR SİS.ETKİLEYEN 9 HYPERCAPNIA KARBONDIOKSİT ZEHİRLENMESİ 10 HYPOXIA OKSİJEN AZLIĞI 11 KARBONMONOKSİT ZEHİRLENMESİ Yüzeye çıktıktan sonra 10 dak. içinde CİDDİ TİP MERKEZİ SİNİR SİSTEMİ GAZ EMBOLİSİ PNEUMOTORAX OKSİJEN ZEHİRLENMESİ AC’Yİ ETKİLEYEN OKSİJEN ZEHİRLENMESİ SİNİR SİS.ETKİLEYEN HYPERCAPNIA KARBONDIOKSİT ZEHİRLENMESİ HYPOXIA OKSİJEN AZLIĞI KARBONMONOKSİT ZEHİRLENMESİ 10 dak.- 6 saat arası CİDDİ TİP MERKEZİ SİNİR SİSTEMİ GAZ EMBOLİSİ PNEUMOTORAX 6 - 24 saat arası BASİT TİP MERKEZİ SİNİR SİSTEMİ MEDIASTINELAMFİZEM SUBCUTANEOUS AMFİZEM Bilinç kaybı CİDDİ TİP MERKEZİ SİNİR SİSTEMİ GAZ EMBOLİSİ Baş dönmesi - yön kaybı CİDDİ TİP MERKEZİ SİNİR SİSTEMİ GAZ EMBOLİSİ OKSİJEN ZEHİRLENMESİ SİNİR SİS.ETKİLEYEN HYPERCAPNIA KARBONDIOKSİT ZEHİRLENMESİ HYPOXIA OKSİJEN AZLIĞI KARBONMONOKSİT ZEHİRLENMESİ Güçsüzlük CİDDİ TİP MERKEZİ SİNİR SİSTEMİ GAZ EMBOLİSİ HYPERCAPNIA KARBONDIOKSİT ZEHİRLENMESİ HYPOXIA OKSİJEN AZLIĞI KARBONMONOKSİT ZEHİRLENMESİ Görüş bozukluğu CİDDİ TİP MERKEZİ SİNİR SİSTEMİ GAZ EMBOLİSİ OKSİJEN ZEHİRLENMESİ SİNİR SİS.ETKİLEYEN Felçler, bacak ve/veya kollarda his kaybı CİDDİ TİP MERKEZİ SİNİR SİSTEMİ GAZ EMBOLİSİ Hissizlik - Uyuşma CİDDİ TİP MERKEZİ SİNİR SİSTEMİ GAZ EMBOLİSİ Yüzeye bilinçsiz çıkma GAZ EMBOLİSİ HYPERCAPNIA KARBONDIOKSİT ZEHİRLENMESİ Karıncalanma, yanma, batma CİDDİ TİP MERKEZİ SİNİR SİSTEMİ GAZ EMBOLİSİ Nefes almada zorluk CİDDİ TİP MERKEZİ SİNİR SİSTEMİ GAZ EMBOLİSİ PNEUMOTORAX MEDIASTINELAMFİZEM HYPERCAPNIA KARBONDIOKSİT ZEHİRLENMESİ Siyanoz (morarma) CİDDİ TİP MERKEZİ SİNİR SİSTEMİ PNEUMOTORAX HYPERCAPNIA KARBONDIOKSİT ZEHİRLENMESİ HYPOXIA OKSİJEN AZLIĞI Öksürük CİDDİ TİP MERKEZİ SİNİR SİSTEMİ PNEUMOTORAX OKSİJEN ZEHİRLENMESİ AC’Yİ ETKİLEYEN Ağızdan köpüklü kan gelmesi PNEUMOTORAX Göğüs kafesinde şişkinlik PNEUMOTORAX Boyun ve omuzlarda deri altında şişkinlik SUBCUTANEOUS AMFİZEM Derideki şişliklere basılınca duyulan çıtırtı SUBCUTANEOUS AMFİZEM Bulantı OKSİJEN ZEHİRLENMESİ AC’Yİ ETKİLEYEN OKSİJEN ZEHİRLENMESİ SİNİR SİS.ETKİLEYEN KARBONMONOKSİT ZEHİRLENMESİ Boğazda yanma OKSİJEN ZEHİRLENMESİ AC’Yİ ETKİLEYEN Tünel görüş (dar görüş) CİDDİ TİP MERKEZİ SİNİR SİSTEMİ OKSİJEN ZEHİRLENMESİ SİNİR SİS.ETKİLEYEN Kulak çınlaması CİDDİ TİP MERKEZİ SİNİR SİSTEMİ OKSİJEN ZEHİRLENMESİ SİNİR SİS.ETKİLEYEN Yüz kaslarındaki istemsiz seğirme OKSİJEN ZEHİRLENMESİ SİNİR SİS.ETKİLEYEN Sinirlilik hali OKSİJEN ZEHİRLENMESİ SİNİR SİS.ETKİLEYEN Çırpınma OKSİJEN ZEHİRLENMESİ SİNİR SİS.ETKİLEYEN Kasılma (spazm) OKSİJEN ZEHİRLENMESİ SİNİR SİS.ETKİLEYEN Yüksek sese duyarlılık (çırpınma şeklinde) OKSİJEN ZEHİRLENMESİ SİNİR SİS.ETKİLEYEN Kalp atışlarının hızlanması HYPERCAPNIA KARBONDIOKSİT ZEHİRLENMESİ HYPOXIA OKSİJEN AZLIĞI Zihin karışıklılığı HYPERCAPNIA KARBONDIOKSİT ZEHİRLENMESİ KARBONMONOKSİT ZEHİRLENMESİ Gözlerde yanma HYPERCAPNIA KARBONDIOKSİT ZEHİRLENMESİ Kan basıncının yükselmesi HYPOXIA OKSİJEN AZLIĞI Hızlı nefes alıp-verme, hava açlığı CİDDİ TİP MERKEZİ SİNİR SİSTEMİ HYPOXIA OKSİJEN AZLIĞI Başta, alında sıkışma KARBONMONOKSİT ZEHİRLENMESİ Gittikçe artan başağrısı KARBONMONOKSİT ZEHİRLENMESİ Kızarma (dudaklar, yanak ve eller) KARBONMONOKSİT ZEHİRLENMESİ Yüzeye çıktıktan sonra sıcak banyo yapılmış CİDDİ TİP MERKEZİ SİNİR SİSTEMİ BASİT TİP MERKEZİ SİNİR SİSTEMİ Kemiklerde ve eklemlerde ağrı (omuz, dirsek, diz) BASİT TİP MERKEZİ SİNİR SİSTEMİ Ciltte kaşıntı, döküntü, yanma, batma BASİT TİP MERKEZİ SİNİR SİSTEMİ Deride kabarma ve lekeler BASİT TİP MERKEZİ SİNİR SİSTEMİ İşitme bozukluğu - sağırlık CİDDİ TİP MERKEZİ SİNİR SİSTEMİ Karın ve kasıkta ağrı CİDDİ TİP MERKEZİ SİNİR Denge bozukluğu - sendeleme CİDDİ TİP MERKEZİ SİNİR SİSTEMİ İdrar yapamama CİDDİ TİP MERKEZİ SİNİR SİSTEMİ Kan basıncının düşmesi CİDDİ TİP MERKEZİ SİNİR SİSTEMİ Göğüste nefes alıp verirken ağrı PNEUMOTORAX MEDIASTINELAMFİZEM Acil serbest çıkış (free escape) CİDDİ TİP MERKEZİ SİNİR SİSTEMİ BASİT TİP MERKEZİ SİNİR SİSTEMİ GAZ EMBOLİSİ PNEUMOTORAX MEDIASTINELAMFİZEM SUBCUTANEOUS AMFİZEM Deko beklemesinin gerektiği halde yapılmaması CİDDİ TİP MERKEZİ SİNİR SİSTEMİ BASİT TİP MERKEZİ SİNİR SİSTEMİ Kurallara uymayan tekrar dalış yapılması CİDDİ TİP MERKEZİ SİNİR SİSTEMİ BASİT TİP MERKEZİ SİNİR SİSTEMİ Dalış öncesi alkol tüketimi CİDDİ TİP MERKEZİ SİNİR SİSTEMİ BASİT TİP MERKEZİ SİNİR SİSTEMİ Dalış sonrası alkol tüketimi CİDDİ TİP MERKEZİ SİNİR SİSTEMİ BASİT TİP MERKEZİ SİNİR SİSTEMİ Deniz suyunun 10oC nin altında olması CİDDİ TİP MERKEZİ SİNİR SİSTEMİ BASİT TİP MERKEZİ SİNİR SİSTEMİ Su altında eforlu iş yapılması CİDDİ TİP MERKEZİ SİNİR SİSTEMİ BASİT TİP MERKEZİ SİNİR SİSTEMİ HYPERCAPNIA KARBONDIOKSİT ZEHİRLENMESİ Akıntı dalışı HYPERCAPNIA KARBONDIOKSİT ZEHİRLENMESİ DALIŞ HASTALIKLARI TANIMLARI Ciddi tip "DH" [merkezi sinir sistemi etkilenmiş] 1 CDH Basit tip "DH" [merkezi sinir sistemi etkilenmemiş] 2 BDH Emboli 3 EM Pneumotorax 4 PX Mediastinal amfizem 5 MAM Subcutaneous amfizem 6 SAM Oksijen zehirlenmesi [Akciğeri etkileyen ] 7 AOZ Oksijen zehirlenmesi [Merkezi Sinir Sitemini etkileyen ] 8 SOZ Hypercapnia [=Karbondioksit zehirlenmesi] 9 HCA Hypoxia [=Oksijen azlığı] 10 HPA Karbonmonoksit zehirlenmesi 11 KM Hypercapnia ve Hypoxia belirtilerinin aynı anda ortaya çıkmasına ASPHYXIA denir.