Sevgili Cevat arkadasimizin istegi üzerine böyle bir konu actim,isterseniz bu konu basligi altinda makinelerin kuvvetini tartisabiliriz,sevgili cevat sen istersen bir baslangic yap bizde seni takip edelim...
Bulanık bir saha. Drag kuvveti, aslında drag direnci olması lazım, makaranın maksimum kaç kilo yüke dönmeden dayanabildiğidir. 5 kg'luk drag demek, eğer siz bu makarayı 5kg ile zorlarsanız, ne kadar sıkarsanız sıkın, makara dönecek demektir. Ama bu 5 kg nasıl uygulanır, uygulanacaktır, işte burası bir hayli sislidir, öteyi görmek mümkün değildir. Öncelikle, kalamanın bırakması, yani makaranın dönmesini neler etkiler? Bunu belirleyen, kalama disklerinin tutma kuvvetidir en temel etken olarak. Ama pek çok kamyoncunun acı şekilde öğrendiği bir şey vardır. Bir fren sisteminde, frenin tutma kabiliyeti, balataların sıcaklığına bağlıdır. Eğer yokuş aşağı frenle inerseniz, balatalar ısınır, artık tutmaz olur, frensiz yokuş aşağı inerken uçurumdan aşağı vs. gitmemek için, en müsait şarampole kamyonu yatırırsınız. Kalamada böyle yük altında çalışırken ısınacaktır. buda sürekli daha yavaş çekmesine sahip olur. Burada bir denge oluşur. Yani, sıkı kalama ısınınca daha fazla ısınmaz. sonuçta makara belli bir sıcaklığa gelince artık sabit bir kuvvet uygular. İşte yazılan bu kalama değeri nedir? Makinenin ısınmasından sonraki direnci mi, soğuk direnci mi? Bu genelde hiç üzerinde durulmayan bir husustur ama büyük balık avında başınızı ağrıtan bir unsurdur. Bir diğer husus ise, bu değerin nasıl ölçlüdüdür. Makara bir tür çıkrık gibi davranır. Ortaokul fizik dersindeki çıkrık. Neydi, kuvvet ile dış makara yarıçapının çarpımı, yük ile küçük makara yarı çarpımına eşitti. Doluyken, dış makara çapı büyüktür. Bu nedenle misinanın çekme kuvveti daha güçlü olarak kalama diskine ulaşır. Fakat makara boşaldıkça, çap düşer. 5cm çapında bir makara olsun. Boş olan misina sarma yeri 3cm olsun. Kalama diskleri 5kg'ya dayanıyorsa, 3 / 2 x 5 = 7.5 olacaktır, yük ile küçük makara yarı çarpımı. Bu yükü çevirmek, makara boşken 5 kg gerekiyor demektir (küçük makara çapı ile büyüğü eşit). Makara dolu olunca ise, 5 / 2 x K = 7.5 -> K = 7.5/2.5 -> K = 3 kg olacaktır. Yani makara dolu ile kalama en fazla 3 kg kaldırıyorsa, makara boşalınca bu 5 kg'ya düşecektir. Eğer misinanız/takımınız 3 kg çekiyorsa, makine kalaması ise 15 kg ise, balık yüklenince o misinayı koparır. O halde ne yaparsınız, misinadan 3 kg ile asılır, kalamayı gevşetirsiniz. Ne oldu, artık 3 kg direnebiliyor kalama.Balık vurunca misina kopmadan önce makara dönecek. Ama gelir azıratlı bir balık. Alır gider takımı. Makara boşalır. %20 boşaldığında, bu 3kg ile dönen makara, 3.6 kg ile dönmeye başlar. Hoooop, misina gene fazla yüklenir, pıt kopar gider. İşte kalama ayarı yapılırken bu mutlaka göz önüne alınır, alınmalıdır. Peki acaba makinenin söylenen bu maksimum direnci, makara doluyken mi, boşken mi geçerlidir? Arayın ki bulasınız, kimse bunu söylemez, maalesef. En güzeli, kendiniz test edin. Hırdavatçılarda yaylı terazi var. Pekte ehven fiyatları, her evde bir tane olsun derim.
Yukarida cevat arkadasimizin yazdiklarina bir eklenti veya karsi görüs belirtmek istiyorum,benim bilgilerim kitaplardan,mecbualardan,almanca olan sitelerden ve kendim edinmis oldugum tecrübelerden ibarettir onun icin kendi tecrübelerimden birini belirtmek istiyorum,spin avi yaparken 5kg civari bir turna takildi,makine Okumanin Inspira 20 is makinesi yani kücük bir makine,misina örgü ip,ben baligi hic yormadan almaya calistim,direk olarak makineye yüklendim,kamis egik ve ben tamamen makineyi sararak cekmeye calisiyorum,kamisla pompalama yaparakta cekmiyorum,yük sadece makinede,hal böyle olunca makinenin milini egydik tabikide ve makine kafa sallamaya basladi,bu bir örnektir,baligi cekerken balikcinin yapmis oldugu hatadan kaynaklaniyor ama mil egiliyor sevgili cevat ,üstelik makine önden kalamalida,tabiki kulanma hatasi ama ben shimano us baitrunner 6500 olaninda kafa salladigini gördüm,yada shimano stratic 1000 yani en kücük makine ile 7 kg baligi ceken ve makinenin hic zarar almadiginida gördüm,mili egmek istersen veya yanlis kulanirsan egilir. Konu burada önden veya arkadan kalamali olunca sorunda söyle,arkadan kalama millen isleve girer,mil dönmesi icin arkada bizlerin gevseterek yada sıkarak kulanmis oldugumuz dügmenin icinde olan diskler sayesinde devreye girer bu yüzden yük mile biner,önden kalamada sadece makaranin icindeki diskler sayesinde dönmeye baslar,tabiki kalama benim örnegimde oldugu gibi tamamen kapali ise ve bende makineye yükü bindirmissem,makarayi tutan milde egilecektir,kisaca kulanmasini bilenler icin en kücük makine bile bir yere kadar büyük balik ceker,ama önden kalamali makineler spin avlari icin daha cok tercih edilir,yanliz buradan su cikmasin,arkadan kalamali makineler ise yaramaz,ben böyle bir sey demem,kaldiki benimde bir cok makinem arkadan kalamali...
Makinenin milinin eğilmesi, makinenin acizliğini gösterir. Olması gereken mil eğilmeden, geri dönüş kili dağılmadan, kol kırılmadan kalamanın devreye girip bunları (ve iğneyi, misinayı vs) korumasıdır. Dediğim gibi, bu konu bulanık bir konu. Bu iş ne iştir kimse bir şey söylemiyor. "Drag Force 30lb", işte hepsi bu. Bunu, "Bu makineyi 30lb (14kg) den fazla zorlamayın" olarak anlayıp, buna göre kalama ayarı yapmak gerekiyor, yada ona göre ince misina takmak. Önden/arkadan kalama olayına gelince. Önden kalama ve arkadan olanın farklı avantaj ve dezavantajları vardır. Hiçbiri mutlak iyi değildir. Diğer yandan bu hususun milin eğilmesi vs. ile bir ilgisi de yoktur. Önden kalama daha hassas kalama ayarına imkan verir. Böylece diyelim ki 100gr hassasiyetinde kalama ayarlanabilir. 2 kg, 2.1 kg, 2.2 kg gibi değerler kolayca düzenlenebilir. Eğer kalama diskleri vs. yeterince kaliteli ise, önden kalama daha az ısınır, daha sağlam ve düzgün çalışır. Arkadan kalama ise, genel olarak makara ve makinenin bağımsız olmasını sağlar. Böylece makarayı kolayca boşa alabilir, baitrunner vs. yapabilirsiniz. Makarayı değiştirmek çok kolaydır, üstelik kalama ayarını bozamadan da makara değiştirebilirsiniz. Diğer yandan daha hafif, ısıya vs. dayankısız ama hafif plastik vs. gibi malzemelerden makara yapabilirsiniz. Hafiflik iyi bir şeydir, plastik olmak, kötü olmak değildir. Çoğu plastik, alüminyumdan iyidir. Makara hafifliği kadar makinanın daha hafif, daha kompakt olmasını da sağlar arkadan kalama. Bir avantajı daha ise, balık vurduğunda vs. kolayca kalamanın sıkı veya boşa getirilebilmesidir. Genelde arkama kalama yarım tura kalmadan tam sıkı veya boş arasına gezebilir. Bilhassa hafif takımla balıkla uğraşırken, kolayaca kalama ayarını oynayabilirsiniz. Önden kalamada elinizi oraya sokmak başlı başına bir meseledir. Basitleştirirsek, önden kalama, hassas, sağlam kalama demektir. Arkadan kalama ise süratli, kolay kalama ve hafif, pratik makine demektir. Bu ikisinden biri diğerine üstün değildir. Üstelik bu elbette ki genel prensipleri gösterir. X markanın önden kalaması, Y markanın arkadan kalamasından daha basiretsiz olabilir. Yani ucuz ve uyuz bir XYZ marka önden kalamalı, iyi, kalite bir markanın arkadan kalamasından daha sağlam olacak diye bir durum yoktur.
aslında makinaların tanıtımını yapan tablolara ağırlı, misina kapasitesi ,devrinin yanında kalama kuvveti ve 1 devirde kaç cm misina sardığını gösteren eklemeler yapmalı böyle olduğu zaman tabloya bakan kişi şu makina güçlü şu makina dah hızlı gibi fikirler ürete bilir RYOBI PROSKYER NOSE POWER makinayı almamın en ağır basan sebebi kutusunun üstünde bu özelliklerin hepsini belirtmiş olması bunu japonlar çok iyi biliyor bu sadece RYOBI markası için söylemiyorum burada shimano 34 nick bi abi bi link vermişti o linkte shimanonun makinaları vardı oradabütün makinalrın hepsinin kalama kuvvetini belirtmişti tablolar o şekilde düzenlenmişti şimdi açın shimaonun ,daiwanın,okumnın,banaxın hiçbirinde kalama güçü yazmaz hiçbirinde 1 turda nekadar misna sardığı yazmazşimdi yana yana o sitenin adresini arıyorum
Bunlarda olabilir mi? http://www.balikavi.net/forum/showthread.php?t=29793 http://www.balikavi.net/forum/showthread.php?t=29633
Daiwa için aramana hacet yok, kendi sitesinde hepsi yazar zaten. Mesela: http://www.daiwa.com/Reel/detail.aspx?ID=46 Tek gereken metrik sisteme çevirmek. 1 " = 25 (25.4) mm, 1 lb = 450 (455) gr kaba hesapla. Örneğin bu EMP5000 bir turda (Line Per Handle Turn) 48 inç sararmış, ne eder, 4 ü 10 cm, 120 kusur cm. Ya böyle hesap edeceğim diye kasmanın anlamı yok elbette, hesap makinesi mi yok koca bilgisayarda? Drag, yani kalama maksimum değeri de 33 lb, kabaca 15 kg imiş. Peki Daiwa yazıyorda, diğerleri? Bunları yazmak, bu değeri sağlamayı taahhüt etmek anlamına gelir. Bunuda ancak mamülüne güvenen bir üretici veya çok iyi saklanıp izini kaybettirecek bir üçkağıtçı yapar.
Güzel bir konu olmuş; aydınlatıcı bilgiler var ve umarım bir şekilde devam eder bu konu; yalnız benim için çok önemli olan başka bir husus daha var ki belki sizler için de önemlidir... Bildiğim kadarıyla şimdiye kadar hiçbir makina tork değeri vermedi, bir de bu tork değeri verilse çok güzel olacak; yalnız bunu neye göre hesaplayacaklar o da bir muamma tabii... Bunun zorluğu şurda; herkezin kola uyguladığı baskı kuvveti farklı olacak doğal olarak; hatta kişin kendisi bile duruma göre farklı kuvvetler uyguluyor, eh bir şekilde hesaplanabilir belki... Tork ne işe yarıyor; benim için şöyle bir anlamı var: Balığı veya tesadüfen oltaya takılan poşeti çekerken makina torklu olur ise yorulmadan, zorlanmadan rahatça sarım yapılabiliyor; onca makina kullandım bunlar arasında GS9'un ve Ryobi Proskyer Noise'nin torkundan yani çekim gücü ve rahatlığından memnunum...
Makinanin milinin egilmesi malesef makinenin acizligini degil,kulananin hatali kulanmis oldugunu gösterir,ben shimano us baitrunner egiliyor diyorum serdar,sence bu makina aciz bir makinami,bu güne kadar en cok satan makinelerin basinda gelir,kulananlarin cok memnun oldugu bir makinadir ama yanlis kulanilirsa egiliyor iste. Arkadan kalamali makinelerin milinin önden kalamali makinelere göre egilmesini cogu kere yazdim tekrarlamak istemiyorum,isteyen istedigi gibi düsünür,benim görüsüm,edinmis oldugum bilgiler ve tecrübeler bu yönde. Arkadan kalamali makinelerin önden kalamali makinelere göre tek avantji kulanisidir ama bir cok dez avantaji vardir,bu dünde böyleydi bugünde böyle,yeni bir makina cikarmazlarsa senelercede böyle olacak,bir örnek vermek gerekirse su soru cevap olacaktir,neden en üst düzey makineler hep önden kalamali,buna inanmayanlar makine üreticilerine danisarak bilgi alabilirler,sayet bu üreticiler samimi ise dogru cevabin ne oldugu bellidir zaten...
Bazı durumlarda Serdar Bey'in; bazılarında sizin yazdıklarınız doğrudur; eğer gidip 3,30 paraya bir makina alırsanız ve mili eğilirse bu makinanın acizliğidir bence; eh tabi böyle bir makinayı nasıl güvenip alırsınız diyebilirsiniz haklı olarak bu durumu kullanıcı seçim acizliği diye de tanımlayabiliriz; yani Serdar Bey'in tanımladığı gibi biraz bulanık bir konu bu... Ancak ben yine de genelde her iki tür makinada, eğer aynı değerde makina üretmeye kalkarsanız sizin gibi arkadan kalamalı makinanın önden kalamalıya göre daha zayıf olacağını düşünüyorum; tabi bu konuda pek tecrübem yok ama makinaların yapıları ister istemez bu durumu düşündürüyor insana... Makina tercihi ise kullanıcının alışkanlıklarına ve tercihine göre değişsede kalama işlemi için arkadan kalamalı makinalar daha kullanışlı gibi geliyor bana...
Selim Abi, söyledik zaten, önden kalama daha hassas ayar ve daha sağlam kalama demektir. Elbette milin eğilmesi bir kullanım problemidir. Fakat iyi bir dizayn bu gibi kullanıcı hatalarına imkan vermemelidir. Yapılacak şey, kalamanın mil eğilmeden önce devreye girmesini sağlamaktır. Pek çok meşhur marka dahi bunu pek sağlayamaz. Bu hususta söylenebilecek olan şey şudur. Makara üzerinde kaç lb misinadan ne kadar alacağı yazar. Eğer oradaki en büyük lb değerinden daha güçlü bir misina sarmazsanız, o milde eğilmez, misina kopar En azından teorik olarak...
güzel bir konuyu irdelemişsiniz. çoğunu pek kavrayamasam, önden kalama ile arkadan kalama arasındaki farkı anlamış oldum. tamda yeni bir makine almayı düşündüğüm şu aralar iyi geldi bu bilgiler.
Haluk abi, bu konuyu anlamak için, açıp bakmak lazım. Shimano Symetre'nin hemen her şeyi aynı olan arkadan ve önden kalama modelleri vardır. SY2500'ün arkadan kalama olanı 6lb (3 kg diyelim) drag, önden kalama olan ise 11 lb (5.5 kg) dragla gelir. Bilyası, mili vs. aynıdır ikisinde de. Bu farkın kaynağını görmek için, kalama disklerine bakmak lazım. Arkadan kalama olanın diskleri şöyle: Bu resimdeki, 2346, 2348, 5233, 5236, 6899, 6902 kalama diskleri. Dikkatli bakarsanız, disklerin ortaları bir hayli boş, çapları küçük, diğerinden: Bunun diskleri nerede? Evet resimde görülmiyor, makaranın içinde. 12273 nolu parçanın gireceği yerde, o yuvanın dibinde. Çapı ise o yuva çapı kadar. Bir kaç tanede var. Çap büyük, mili ve makarayı tutma imkanı daha yüksek olduğu için bu önden kalama daha sağlam tutacaktır elbette. O parçayı hafilçe çevirmenizle de o diskler hafifçe gevşeyecektir. Böylece hassas ayar yapabilirsiniz. Ama arkadan kalama olanda, kalamanın tutması için bir sürü disk konmuş. Çapları küçük olduğu için sürtünme daha az, daha kuvvetsiz. Diğer yandan aynı yüzeyi elde etmek için çok fazla disk konması, şu duruma yol açar. Kalamayı azıcık geveşttiğinizde, bu gevşeme bir sürü diski birbirinden ayırır. Yani pratikte sizin 1mm gevşetmeniz, her disk için bir milim gevşetmeye, toplamda 6 mm gevşetmeye tekabül eder. Bu yüzden sizin azıcık gevşetmeniz kalamanın bir sürü gevşemesine sebep olur. Hassas ayar yapmanız zordur, mümkün değildir. İşte kalamalar arasındaki fark bu temelde. Bu karşılaştırma diğer her şeyi aynı olan iki model arasında böyle yapılıyorsa bir anlam taşır elbette. Bunun arkadan kalaması mao veya konfüçyüs marka birinin önden kalamasından daha sağlam olabilir tabi ki.
Değerli arkadaşlar, ne iyi oldu değil mi? başka bir konudan bu güzel araştırmalar ve tecrübeler ile dolu , bilgi aktaracak ve forumda uzun yıllar kalacak değerli konu başlığı meydana çıktı. Önden kalama, arkadan kalama hangisini tercih etmeliyiz? Aslında bu tamamen oltacının kullanım tercihine bağlı, bir kaç yıl evveline kadar ülkemizde belli sayıda oltacının ilgilendiği at-çek disiplini oltacılık, forumlar sayesinde, aktarılan bilgiler yakalanan balıklar ve sportif yanı daha baskın olduğu için gün be gün yayılmıştır, tercih sıralamasında ilk sıralara yükselmiştir. Bu esnada makinelerin, kamışların özellikleri de ön plana çıkmış, artık dostlarımız en çok verimi hangi modellerden alacağını sorgular olmuş sadece satıcıların insiyatifi ve doğru/yanlış önerileri ile malzeme almaktan vazgeçmiş, tecrübelerini aktaran kişilerden en iyi sonucu, verimi aldıkları ürünleri arar hale gelmişlerdir, yoksa bundan çok ta uzun olmayan yıllar evvel kimse önden-arkadan kalam makine diye araştırma yapmadan makine seçiyordu. Önden kalama makinelerde, kalama diskleri, pulları makara yüzeyinde olduğundan kuvvet daha geniş bir satıha yayılmakta ve direnç artmaktadır, bu tür makineler daha çok surf, heavy duty spin olarak adlandırılan jigging, sırtı, ve ağır sahtelerin at-çek yapılması ile hedefteki büyük balıklar ile mücadele etmek için tasarlanmıştır. Spin avcılığında kullanılan 1000-4000 kalibre arasındaki makinelerde ise durum değişmiş, önden kalamalı-arkadan kalamalı, aynı model ürünler de üretilmiştir. Arkadan kalamalı makineler daha çok tatlısu ve denizde kısa menzilde yapılan atışlarda kullanım kolaylığı sağladığından tercih edilir hale gelmiş ve kullanımı hızla yaygınlaşmıştır, arkadan kalamalı bir makineyle balık ile oynamak önden kalamaya göre daha kolay ve bu disipline yeni başlayan oltacılar için iri bir balık oltaya bindiğinde daha pratiktir, çoğu zaman oltacı heyecandan kalama ayarı ile balığa yol vermeyi unutur, bir çoğu da kullanmayı bilmezdi, dolayısıyla büyük sayılacak balıklar misina kopması , balığın iğneden kurtulması, ağzının yırtılması gibi sebeplerden kaçardı, bu tamamen işim gereği edindiğim tecrübedir. Makinelerde çoğu markada drag kuvveti belirtilmez, çekme kuvveti belli bir sınıra kadar olduğundan, bu kuvvetten fazlasını zaten tamamen oltacı tecrübesi ile kontrol eder, çekme kuvveti 5 kg olan bir makinede 8 kg lık bir balık oltaya bindiğinde arkadan veya önden kalama olmasının hiç bir önemi yoktur. Şu gerçeği de atlamak istemiyorum tabii ki önden kalamalı makineler markasına modeline bağlı olarak fren sistemini bahsettiğim gibi daha geniş bir yüzeyde uyguladığından daha fazla çekme kuvvetine sahiptir, makine zaten gücünden fazlasını çekmeyecek, ya kalama ayarından kaçırmaya başlayacak ya da misina kopacaktır, burada asıl olan makineyi kullanabilmektir. Dünyadaki oltacılık forumlarını incelerseniz, önden kalama-arkadan kalama konusu hepsinde işlenmiştir, kuvvet bazında değil kullanım rahatlığında ve tercih sebebi olmasındadır görüşler. Burada neyi anlıyoruz, kalama ayarında insiyatif herzaman oltacıdadır, kullanılan makinenin kalitesi her zaman ön plandadır, iyi bir makine sırf arkadan kalamalı diye daha güçsüz olmaz diğerlerinden, suya paralel çekimlerde makinenin hiç bir yerine sırf kalamasının önden-arkadan olması yüzünden bir zarar gelmesi mümkün değil.Selim abinin başına gelen yazıda bahsettiği gibi kendi hatasından meydana gelmiş bir problem, bu problemi genelleme yapmak doğru değil diye düşünüyorum. Genellemeye bakar isek önden kalamalı makinelerin daha güçlü olduğundaki görüş, kullanım alanları mücadele sahalarıyla alakalıdır, düşünün ki 2oo mt ye olta indirdiniz ve 15 kg lık bir balık geldi en aşağı yarım saat sürecek bir oltacı-balık mücadelesi, yapılan uzun surf atışlar beklenmeyen çok iri balıklar, tabiiki bu kullanım alanlarına bakar isek arkadan kalamalı makine segmenti olmadığını göreceğiz kullanılan kalibreler 5000-20000 arası tatlısu ve denizde spin avcılığında mesafe kısadır çok iri balıklar da gelse salacağınız misina max.30-40 mt olacaktır , lakin daha çok oyun gerekecektir, kısa mesafede suda genelde sığ olacağından mühim olan kalamayı kullanabilmektir, bu yüzden önden veya arkadan kalamayı kullanabileceğiniz şekilde seçmenizi öneririm. Bu arada 2000 kalibrelik bir makine ile de 6-7 kg bir balık hedeflemeyiniz max. drag kuvveti 3-4 kg geçmez genelde, fantazi yapmak isteyenler ayrı tabiiki, aynen bizim yaptığımız gibi Dam finessa 920 Fd yani önden kalama ile 5650 gr levreği kıyılatsakta makinenin kalaması pert oldu.
Sevgili Murat, yalnız eşkina da değil karakteristik özellikleri yemi ağzına alınca direkt olarak taşlara, yuvalarına girme özelliği gösteren hiç bir taş balığında kalama kullanılmaz, ancak derin suda tekneden olmak kaydıyla balığı 5-10 metre aşağıdan kesince iri olanlarında kontrollü olarak kullanabilirsin
Cevat Abi, aslında önemli bir hususa işaret etmişsin. Hatta bir değil, bir kaç husus. Çok çeşitli raporlar vs. okuyorum. Benzer bir durumu muhakkak görüyorum. Maalesef, sevgili amatör arkadaşlarımız, daha hatta profesyonel olan pek çok arkadaşımız da dahil, büyük balık yakalamak konusunda bir hayli zorlanıyorlar. Şimdi sabah çıkmış, boğaza gitmiş, atmış, çekmiş vs. ve kalama denen bir şeyin varlığını bile unutmuş bir arkadaşın, bir gün hasbel kader bir levreğe vs. denk gelmesi durumunda doğru tarzı yapmasını beklemek elbette insafa sığmaz. Bu nedenle kimseyi küçümsediğimi sanmayın. Ama maalesef, genel olarak büyük balık tutmayı bilmemek gibi bir durumun içindeyiz. 2.5 kg kalaması olan bir makineyle, 6-7 kg'luk balık yakalanır, sorun olmaz. Ama elbette öyle istavrit yakaladığımız gibide olmaz bu. Bunun kendi yolu yordamı vardır. Nedir bu yol yordam, herkes hemen balığı yormak diyecektir de, genelde hiçkimse bu yorma işinin nasıl olacağını bilmez. Bunun motamot öyle ahada şunu yapın sonra da bunu gibi bir tarifi yok maalesef. Tecrübe önemli. Ben bir şekilde büyük balıklarla bir ömür denebilecek 30 yıla yakın süre haşır neşir oldum. Hasbel kader binbir çeşit balığın olduğu deryalarda olta salladım. Bir hayli tecrübem oldu ve şunu gördüm. Bunun kitabı yok. Bu işte, tecrübe, kalamayı kaç kg ayar yapacağınızdan daha başka bir şeydir. Balığın o anki hareketine göre, sizin farklı bir tepki vermeniz, durumu sürekli denetlemeniz gerekir. Kısaca, bu iş öyle iki satrı ahada budur denecek bir iş değil. Ama temel prensipler belli en azından. Gidip levrek, soğuk suda, taşlık yerde şöyle zıplamışsa böyle yapın diye yazamayız ama, bu temel prensipleri aktarabiliriz. Bunun en başında şu geliyor. Balığı yorduk. İyide nerden biliyoruz yorduğumuzu? Balık yorulunca beyaz bayrak açmıyor ki? Hah, asılınca geliyor işte.. Bir büyük beyazı çekerken, asılırsınız, hiç itiraz etmeden gelir. Yorulmuşmudur yani? Sudan çıktığı anda ise, sıçrayıp sizi kapıp midesine indirebilir. Balık çekince geliyor olması, yorulmuş olması anlamına gelmez. En büyük hata budur. Balığın yorulduğu nerden anlaşılır? Usta adam bunu anlar, ama elle tutulur bir tarif şöyle verilebilir. Eğer balık size hala direniyorsa, yorulmamıştır. Yroulan balık her adımda daha çok yorulmalıdır. Makine ile çekiyorsanız örneğin, her turda bir öncekinden daha az zorlamalıdır. Ve siz bu esnada balığın güç kaybını hissedince, kolayca size doğru çekebilirsiniz. Çekersiniz, çekersiniz. Güzel güzel gelir. ama son anda o balık gidecektir. Çünkü onu çekip getirmeniz, ona dinlenme imkanı sağlar. Çekerken öyle zamanlayacaksınız ki, balık size yaklaşırken sürekli zorlayacak, uğraşacak, sürekli yorulmaya devam edecek. Öyle bir final olacak ki, balık sudan çıkınca yüzgecini kaldıracak dermanı bulamayacak. Yoksa? yoksası şu. Karşınızdaki büyük bir balık. 6 kg bir balık size çok iyi bir şamar atabilir kuyruğuyla. Yada daha ehven olarak, tekneyi görünce altına kaçar, misina uskura dolanır. Hele 30kg'luk bir balık, sizi av yapabilir. Eğer balığı iyice yormadan yanınıza getirirseniz, belaya davetiye yollamış olursunuz. İşte benim gördüğüm en büyük eksik bu. Balık daha yorulmadan, sağlam misina, kamış vsye güvenerek çok erken kıyıya alınıyor. Bu da alışkanlık oluyor, bir gün sağlam bir şey vurunca aynısı yapılmak istenirken balık kaçıyor 5-6 kg levreği almak zor değil. 6kg çekecek çok misina vs. var. Ama bir gün karşınıza 30kg'luk bir kılıç mesela çıkarsa, bunu çekecek tecrübeyi kazanma şansını tepmiş oluyorsunuz. Eğer böyle 5-6 kg bir şey yakalayacaksanız, ince takımla, 2.5 kg kalamayla vs. almayı deneyin. Böylece balığı yormanın tecrübesini kazanın. Yok, süper misina, tank gibi makina kombinasyonu ile balığı alırsanız, bu tecrübeyi kazanamazsınız. Buna bilhassa dikkat etmek lazım. Çapari ile istavrit tutmadığınız her avda, bu amaçla balıkla oynayın biraz. Tecrübe kazanın. Kaçarsa balık, merak etmeyin, yarın bir daha tutarsınız. Eğer bu tecrübeyi edinememişseniz, yarın gelecek yılın trofesi kesin kaçacaktır.
Eşkina için geçerli olup olmadığını bilemem. Fakat pek çok böyle davranan balığın tipik bir huyu vardır. İlk anda taşa girememişlerse, kaçarlar. Eğer o ilk andaki yüke göre kalama vs. kullanırsanız, balık gelir, gelir, sizi görünce veya kıyıyı görünce neyse, birden fişekler, can havli ile atılır. Bu durumda kurtulması, bir şeyleri koparması vs. gayet mümkündür, hele iri bir şeyse. Bu nedenle, balığı dipten kestikten sonra biraz oynayıp yorarak yukarı almakta fayda olur.
