01. ADB nedir, neye yarar? C) ADB, Amatör Denizci Belgesi”nin kısaltmasıdır. Kişilerin denizde spor ve gezi amacıyla tekne kullanabilmek için sahip olmaları gereken bir belgedir. 02. ADB almak için ne yapmalıyım? C) Sınava girmelisiniz. Sınavlar ADF tarafından yapılmaktadır, yeterli bilgi ADF’nin www.adf.org.tr adresli web sitesinde vardır. 03. ADB ile hangi tekneleri kullanabilirim? C) ADB ile “Özel Tekne” belgesi almış tekneleri ve Yat Turizmi Yönetmeliği’ne göre kurulmuş Yat İşletmeleri tarafından mürettebatsız kiraya verilen ticari tekneleri kullanabilirsiniz. 04. ADB sınavları ne zaman ve nerede yapılmaktadır? C) ADB sınavları yılda 4 kez, Ocak, Nisan, Temmuz ve Kasım aylarında ADF web sitesinden duyurulan merkezlerde yapılmaktadır. Sınavlar ayrıca yine ADF web sitesinden duyurulan merkezlerde çevrimiçi ve sürekli de yapılmaktadır. Süreklilik, başvuru adedine bağlı olarak ve yukarıda sayılan aylara bağlı kalınmaksızın daha sık aralıkları ifade eder. 05. ADB sınavlarını düzenleyen mevzuatı nereden bulabilirim? C) ADF web sitesinden ve T.C. Başbakanlık Denizcilik Müsteşarlığı www.denizcilik.gov.tr web adresinden. 06. ADB ile çalışabilir miyim? C) Çalışamazsınız. ADB bir “Gemiadamı Yeterlik Belgesi” değildir. Denizde çalışmak için Gemiadamı yeterlikli olmanız gerekir. 07. ADB ne süreyle geçerlidir? C) ADB süresizdir. Ancak İdare, sağlık durumlarından kuşku duyulan ya da hasta oldukları bildirilen amatör denizcilerden, sağlık durumlarının tekne kullanmalarına engel olup olmadığının belirlenmesi amacıyla sağlık yoklamalarının yenilenmesini her zaman isteyebilir. 08. KMT nedir? Almak zorunda mıyım? C) KMT kısa mesafe telsiz kelimelerinin kısaltılmışıdır. Belgenin ülkemizdeki adı, Kısa Mesafe Telsiz Operatörü Yeterlik Belgesi’dir. Uluslararası mevzuat içinde adı SRC (Short Range Certificate) dir. Teknenizde bir VHF telsiz cihazı varsa, bu cihazı kullanabilmek için KMT sahibi olmanız gerekir. 09. KMT nasıl alınır. C) KMT sınavla alınır. Sınavlar ADF tarafından yapılmaktadır, yeterli bilgi www.adf.org.tr web sitemizde verilmektedir. 10. KMT sınavları ne zaman ve nerede yapılmaktadır? C) KMT sınavları yılda 4 kez, Ocak, Nisan, Temmuz ve Kasım aylarında ADF web sitesinden duyurulan merkezlerde yapılmaktadır. Sınavlar ayrıca yine ADF web sitesinden duyurulan merkezlerde çevrimiçi ve sürekli de yapılmaktadır. Süreklilik, başvuru adedine bağlı olarak ve yukarıda sayılan aylara bağlı kalınmaksızın daha sık aralıkları ifade eder. 11. KMT hangi teknelerde geçerlidir? C) KMT, SOLAS’a (Uluslararası Denizde Can ve Mal Emniyeti Sözleşmesi) tabi olmayan gemiler ile telsiz zabiti bulundurmak zorunluluğunda olmayan gemilerde geçerlidir. Özel tekneler SOLAS’a tabi değildirler. 12. KMT sınavlarını düzenleyen mevzuatı nereden bulabilirim? C) ADF web sitesinden ve T.C. Başbakanlık Denizcilik Müsteşarlığı www.denizcilik.gov.tr web adresinden. 13. KMT ile çalışabilir miyim? C) SOLAS’a tabi olmayan ticaret gemilerinde ve yatlarda çalışabilirsiniz. 14. KMT süreli midir? C) KMT 5 yıl sürelidir. Süre sonunda yenilenmesi gerekir. 15. ÖTB nedir? C) Özel Tekne Belgesi’nin kısaltılmışıdır. 16. ÖTB hangi tekneler için düzenlenir? C) ÖTB, gerçek kişilere, su sporlarında faaliyeti olan kulüplere veya vakıflara ait boyları 2,5 ilâ 24 metre arasında olan, ticari amaçla yararlanılmayan, spor ve gezi amacıyla kullanılan “özel tekne”ler için düzenlenir. 17. ÖTB süreli bir belge midir? C) ÖTB süresiz bir belgedir. İçindeki bilgiler değişmedikçe, belge yıpranıp kaybolmadıkça yenilenmesine gerek yoktur. Alınca naylon kaplatılarak korunması önerilir. 18. Kullanılmış tekne alırken hangi belgelere gerek vardır? C) Alacağınız tekne bir “özel tekne” ise ÖTB’si olmalıdır. Tekne için ÖTB çıkartılmasını sağlamak satan kişinin yükümlülüğündedir. Teknenin henüz ÖTB’si yoksa satan kişi tonilâto belgesini Liman Başkanlığı’na iade edip ÖTB çıkartacak, bu belgeyle noterde satış sözleşmesi onaylanacaktır. Tekneyi alan kişi bu sözleşmeye dayanarak Liman Başkanlığı’nda ÖTB’yi kendi adına yenileyecektir. Alacağınız tekne ticari kayıtlıysa, tonilâto belgesi olmalıdır. Alacağınız teknenin hiç kaydı yoksa sahibi olduğu varsayılan kişi önce bunu sahiplik belgesiyle kanıtlamalı, ÖTB çıkartmalı ve ondan sonra yeni alıcıya devretmelidir. 19. Yeni olarak alacağım bir tekneyi hangi belgelerle özel tekne olarak nasıl kaydettirebilirim? C) Yeni tekne alırken fatura ve CE uygunluk belgesine gerek vardır. Teknenin kaydı bu belgeler olmadan yapılamaz. Tekneyi aldıktan sonra fatura ve CE belgesiyle Denizcilik Müsteşarlığı Bölge Müdürlüğü olan yerlerde Bölge Müdürlüğü’ne, yoksa Liman Başkanlığına başvurulur. Buralardan alınacak yazıyla teknenin motoru varsa, Motorlu Taşıtlar Vergi Dairesi’nde MTV mükellefiyeti tesis ettirilir, ilk taksit MTV yatırılır, ÖTV ile KDV farkı ödenir, makbuzlarla tekrar Bölge Müdürlüğü/Liman Başkanlığı’na başvurulur. Gerekirse tekne sörveyör tarafından ölçülür ve ÖTB düzenlenir. 20. Teknemim hiç belgesi yok, ne yapabilirim? C) ADF web sitesinin Mevzuat bölümünde yer alan “Belgesiz teknelerin kayıt edilmesi” hakkında bilgilendirmeye göre hareket etmelisiniz.
21. Amatör balıkçılık yapmak istiyorum; belge gerekir mi, sınavı var mıdır? C) Amatör balıkçılık yapmak için ABB (Amatör Balıkçı Belgesi) almanız önerilir. Bu belgeyi İl/İlçe Tarım Müdürlüğü düzenler, bedelsizdir, sınavı yoktur. 22. Amatör olarak tuttuğum balıkları satabilir miyim? C) Satamazsınız. Konuyla ilgili bilgi edinmek için Tarım ve Köyişleri Bakanlığı’nın 2 yılda bir yenilenen sirkülerini okumanız önerilir. Halen 37/2 sayılı sirküler yürürlüktedir. 23. Amatör balıkçılığı düzenleyen mevzuatı nereden bulabilirim? C) ADF web sitesinin Mevzuat bölümünde “Amatör Balıkçılık” bağından veya Tarım ve Köyişleri Bakanlığı web sitesinde Koruma Genel Müdürlüğü bağından bulabilirsiniz. 24. Çevrimiçi sınav nerede ve nasıl yapılmaktadır? C) Çevrimiçi sınav birçok sınav yerinde yapılmaktadır. ADF web sitesini takip ediniz. Sınav başvurusu onaylanan adaylar sınav yerine ait randevu takvimindeki günlerde sınav saatini kendileri seçerler ve sınava bilgisayar ortamında girerler. Her adaya internet aracılığıyla ADB için en az 50, KMT için en az 25 soruluk bir soru birleşimi (soru kitabı) verilir ve soruları 60 ve 30 dakikada cevaplamaları istenir. 25. Çevrimiçi ne demektir? C) Çevrimiçi, internet ortamında online erişimi ifade eder. 26. Çevrimiçi başvuru için ne yapmalıyım? C) ADF web sitesinde yayımlanan esaslara göre hareket edebilirsiniz. 27. Çevrimiçi başvurumu tamamlayamadım, resim indirmesini bilmiyorum, ne yapmalıyım? C) Lütfen en yakınızdaki ADF üyesi bir kulübe başvurunuz. ADF üyesi kulüplerin adreslerine ADF web sitesinin “Üyelerimiz” menüsünden ulaşabilirsiniz. 28. Denizcilik konusunda bilgimi arttırmak istiyorum, ne yapabilirim? C) ADF üyesi kulüplerden biriyle ilişki kurunuz. Size uyacak bir programları kesinlikle vardır. 29. Soru bankasındaki ADB ve KMT sorularının doğru cevaplarını nereden bulabilirim? C) Soru bankasındaki soruların cevapları ADB için Amatör Denizci Elkitabı (ADEK) ile Uluslar arası Denizde Çatışmayı Önleme Tüzüğü (UDÇÖT) ve Semboller ve Kısaltmalar yayınları içindeki bilgilerden oluşur. Bu bilgiler soruların cevabı olarak ayrıca yayımlanmazlar. KMT sorularını cevaplayabilmek için ADF web sitesinde yer alan “KMT Sınavı Çalışma Notları”ndaki bilgiler yeterlidir. 30. ÖTB’si olan teknelerde hangi emniyet teçhizatı bulunmalıdır? C) ÖTB’si olan teknelerde bulundurulacak emniyet teçhizatı ÖTB’nin son sayfasında yer alan listeden öğrenilebilir. Bu konuda ADF web sitesinde yayımlanmakta olan “Özel Teknelerin Kayıt, Belgelendirme ve Donatım Esaslarına İlişkin Yönerge” ve ekini okumanızı öneririz. 31. Yelken kullanmayı nereden öğrenebilirim? C) Yelken kullanmayı TYF’ye (Türkiye Yelken Federasyonu) federe en yakınızdaki Yelken ve/veya Yat Kulübünden, ADF üyesi kulüplerden öğrenebilirsiniz. 32. Motorlu tekne kullanmayı nasıl ve nereden öğrenebilirim? C) Motorlu tekne kullanmayı TYF’ye (Türkiye Yelken Federasyonu) federe en yakınızdaki Yelken ve/veya Yat Kulübünden, ADF üyesi kulüplerden öğrenebilirisiniz. 33. Patente nedir, hangi tip teknelerde kullanılır? C) Patente, deniz ticaretinde izin belgesi anlamında kullanılan bir kelimedir. Bir ülke limanlarına başka ülke limanlarından gelen bütün gemilerde (yatlar ve özel tekneler dahil) bulaşıcı hastalık veya ölüm vakası olup olmadığını araştıran doktor tarafından denetlemenin yapıldığı limana yolcu veya yük boşaltmak için verilen izin veya belge için kullanılır. 34. Yurt dışına çıkarken tekneme patente almam gerekir mi? C) Gerekmez ama önerilir. Bazen gidilen ülkede liman otoriteleri gelinen ülkeden çıkışta patente alınıp alınmadığını (sağlık kontrolü yapılıp yapılmadığını) araştırmaktadırlar. Bu nedenle, özellikle çıkış ülkesinde kimi salgın hastalık yaşanmışsa (örneğin kuş gribi) patente almak önerilmektedir. 35. Ülkemin karasularında gezerken tekneme patente almam gerekir mi? C) Tekne bir “özel tekne” veya “özel yat” ise gerekmez. Tekne bir ticaret gemisi veya ticari kayıtlı tekne veya yat ise gerekir. Bu ayırım teknenin kabotaj hakkında sahip olup olmadığıyla ilgilidir. Kabotaj hakkı bir ülkenin karasuları içinde ticari amaçla seyretmek (limanlar arasında yolcu ve yük taşımak) anlamını taşır. Özel tekne ve yatların böyle bir hakları yoktur, bu nedenle de patente almalarına gerek yoktur. Geçmiş yıllarda özel yatlardan da patente (yıllık düzenlenen Gemi Sağlık Cüzdanı) aranırdı. Ancak 2006 yılının başlarından itibaren sorun çözüldü ve özel tekneler olması gereken şekilde bu uygulama dışına çıkarıldılar. 36. Patente (sağlık işlemi) yaptırmadan limandan çıkmak ceza ödenmesini gerektirir mi? C) Özel tekne ve yatların Türk karasularında seyretmeleri serbesttir, limandan ayrılırken patente almalarına veya bir başka sağlık işlemi yaptırmalarına gerek yoktur. Ticaret gemileri (ticari tekne ve yatlar dahil) limanlar arası seferlerinde patente (sağlık kontrolü) yaptırmak zorundadırlar. Yaptırmamak ceza ödenmesini gerektirir. 37. Yurt dışından gelişte patente almam gerekir mi? C) Yabancı bir limandan bir Türk limanına gelerek ülkemize giren her gemi (hangi bayrağı taşırsa taşısın, ticaret gemisi, ticari tekne, ticari yat, özel tekne, özel yat olsun veya olmasın) sağlık kontrolü yaptırmakla yükümlüdür. Ticaret gemilerine yapılan bu kontrol giriş limanından diğer bir limanımıza yapacağı seyahat için geçerlidir. Özel teknelerde ise girişte yapılan kontrolden sonra başka limanlarımızda sağlık işlemi yapılmaz. 38. Ülkemizde deniz araçları için sağlık kontrolünü hangi makam yapar, nerededir? C) Ülkemiz limanlarında sağlık kontrolü, Sağlık Bakanlığına bağlı Hudut ve Sahiller Sağlık Genel Müdürlüğü’nün Sağlık Merkezleri tarafından yapılır. Genel Müdürlük İstanbul’dadır. Sağlık merkezleri için halk ağzında kimi zaman karantina bürosu, patente ofisi gibi yakıştırma adlar da kullanılır.
39. Kendimce gezmek ve spor yapmak için bir tekne alsam, vergi vermem gerekir mi? Gerekirse hangi vergileri hangi oranda öderim? C) Kendinize gezmek ve spor yapmak amacıyla bir tekne alırsanız ödeyeceğiniz vergiler teknenin yeni olup olmadığına, tekneyi bir kişiden mi yoksa bir firmadan mı aldığınıza bağlıdır, şöyle ki; i. Tekneyi yeni olarak satın alıyorsanız önce teknenin kıymeti üzerinden %18 KDV ödersiniz. Denize çıkmayıp teknenizi örneğin bahçenizde muhafaza etmek isterseniz ödediğiniz KDV ile kalır, sabahtan akşama ve/veya akşamdan sabaha kadar onu seyredebilirsiniz. ii. Teknenizi yüzdürmek ve denize açılmak istediğinizde bir Liman Başkanlığına kaydettirmeniz ve ÖTB (Özel Tekne Belgesi) almanız gerekir. ÖTB almak için Liman Başkanlığı bu defa sizden ÖTV (Özel Tüketim Vergisi) yatırmanızı isteyecektir. ÖTV tekne kıymetinin %8’i oranındadır. KDV hesaplanmasında teknenizin kıymeti alış bedeli + ÖTV olarak esas alınacağından (yasalar böyle demektedir), bu ayrıca %1,44 oranında ek KDV demektir. Sonuçta yeni bir tekne alırken ödeyeceğiniz toplam vergi, tekne kıymetinin %27,44’ü oranında tahakkuk edecektir. Liman başkanlığı teknenizin kaydını yapmadan önce sizden ayrıca Motorlu Taşıtlar Vergi Dairesi’ne gidip MTV (Motorlu Taşıtlar Vergisi) mükellefiyetinizi kurdurmanızı ve verginin ilk taksitini ödemenizi de isteyecektir. MTV tekneye sahip olduğunuz ve kullandığınız sürece ödeyeceğiniz bir yıllık vergidir. iii. Kullanılmış ve bir gerçek kişi adına kayıtlı bir tekne alacaksanız, ÖTV ve KDV ödemezsiniz, çünkü ÖTV ilk alımda (yeni tekne) ödenen bir vergidir, kişisel malların satışı ise KDV’ye tabi değildir. Teknenin ÖTB’si varsa yapacağınız satış sözleşmesini notere onaylatır ve Liman Başkanlığına gidip teknenizi üzerinize kaydettirebilirsiniz. iv. Alacağınız kullanılmış tekne bir firmaya ait ise, ÖTV ödemezsiniz ama %18 oranında KDV ödersiniz. v. Yukarıda söz konusu edilen MTV teknenizde bir motor varsa ödeyeceğiniz vergidir. Motorsuz bir tekne için, (örneğin kürekli sandal veya yelkenli tekne) MTV ödenmez. MTV motorunuzun BG üzerinden ve yaşına bakılarak tahakkuk ettirilir. Tekne eskidikçe ödeyeceğiniz vergi azalır. Bu vergi her yılın başında Bütçe Kanunu’nun TBMM’de kabul edilmesiyle birlikte yeniden saptanır. Aynı vergiyi otomobiliniz için de ödersiniz ama motor hacmi yerine BG üzerinden ödediğiniz için ve teknenizi kullandığınız gün sayısına bakarak hesapladığınızda aynı güçte motora sahip bir otomobilin ödediği verginin 40 katını ödersiniz. 40. “Özel tekne”m için 2007 yılında ne kadar Motorlu Taşıtlar Vergisi ödeyeceğim? C) Tekneniz için aşağıdaki listede görülen MTV’yi ödeyeceksiniz. Teknenizin yaş ve BG grubunda gözüken rakamı motorunuzun BG ile çarpınız, çıkan rakam ödeyeceğiniz vergidir; örneğin Tekneniz 5 yaşında, motor BG gücü de 80 olsun, ödeyeceğiniz vergi (80 x 26,31 =) 2.104,80 TL olacaktır. SIKÇA SORULAN SORULAR (07.04.2007) Amatör Denizcilik Federasyonu
dikkat. ÖTB yi benzinli veya dizel motoru olmayan hiçbir bot veya tekneye vermiyorlar. illa benzinli ve ya dizel motoru olacak. tekne ticari amaçla kullanılmayacaksa toniloto belgesine gerek yok.
dizel motoru olmadığı için ÖTB alamadığınız botunuzu göllerde alış faturası ile birlikte kullanabiliyorsunuz. bi problem çıkmıyor.