Yunuslar Nasıl Avlanırlar Mustafa Bey'e eklenti olarak İşin Teknik Yönü Kaynak : http://www.yunus.sumae.gov.tr/2006/02/01.pdf Balık Bulucu SONARlar ve YUNUSLAR Balıkları nasıl bulurlar Ses, havada ve suda dalgalar halinde yayılır ve bu dalgalar herhangi bir cisme çarparsa geri döner. Eğer yeterli bilgi ve teknolojiye sahipseniz, dönen dalgalardan bu cisim hakkında çeşitli bilgiler edinebilirsiniz. Dalga kaynağının sizden ne kadar uzakta olduğu, büyüklüğü ya da ne yöne, hangi hızla hareket ettiği gibi... Yunuslar, yarasalar, balıklar ve güveler yaratıldıkları ilk andan beri "sonar" adı verilen bu sisteme sahip olan canlılardandır. Ses, frekans (hertz) ve yoğunluk (desibel) olarak ölçülür. Düşük frekanslı ses 1 Hz’den 1000 Hz’e kadar sıralanır. Desibel skalası logaritmiktir, 110 dB - 100 dB’den 10 kat daha büyüktür, 120 dB ise 100 dB’den 1000 kat büyüktür. Ses havada 130 dB’de 1 dakikada insanlarda geçici duyma kayıbına sebep olur. Bir F–16 savaş jeti yakıcı patlamaları ile insanın işitme duyunda 3 sn de 160 dB sesyayar. 1- Balık Bulucu Cihazlar Avlanma teknolojisi ve denizcilik alanındaki gelişmeler, sağlanan destek ve teşvikler nedeniyle balık bulucular kısa sürede balıkçılar tarafından kullanılmaya başlanmıştır. Multibeam Echo-sounder ve sonar gibi balık bulucu cihazlar, su üstü radarı, telsiz gibi seyir güvenliğini arttıran unsurlar, ağ ve balık toplama makineleri gibi avcılık için yardımcı gereçler balık av miktarında önemli artışlar sağlamıştır. Ülkemizde ilk olarak 1980 yılında balıkların yerini ve miktarını gösteren balık bulucu cihazların ithali balık av miktarında 100 bin ton artış sağlamıştır. Günümüzde, gemilerde ve deniz altılarıda yön ve hedef tayininde SONAR adı verilen cihaz kullanılır. Sonarların çalışma prensibi,yunusların ses dalgalarını kullanma sistemiyle aynıdır. Balık avında; sonarlar 10-40 derece açılarda hareket eden transducer vasıtası ile 28–200 kHz frekans aralığında akustik ses göndererek, deniz yüzeyinden 450 m ye kadar olan derinlikteki balık sürülerini tespit edebilir ve bu özellik gırgır donanıma sahip balık avcılığı yapan tekneler tarafından kullanılır. Böylece gırgır ağı ile çevrilen pelajik balık sürüleri avlanır. Akustik frekanslarla sonar, balıkların hava keselerini tespit eder. Hava kesesinin büyüklüklerine göre ekrana farklı renkler iletmektedir. Yüksek teknolojiye sahip sonarlar hava kesesi olmayan balıkları da tespit edebilir. 2- Multibeam Echo-sounder Multibeam Echo-sounderler da trol çeken tekneler tarafından kullanılmaktadır. Konvansiyonel echo-sounder cihazları bir kaynaktan gönderilen akustik dalgaların su tabanından yansıması sonucunda aradan geçen zaman ve suyun elastik dalga yayma hızı kullanılarak derinliğin belirlenmesi uygulamasıdır. Bu tür ölçümlerde derinlik bir hat boyunca elde edilmektedir. Fakat Multibeam echo sounder teknolojisi ile botun hareket yönüne dik eksen boyunca ve botun her iki tarafına yekpare şekilde birden fazla kaynaktan üretilen akustik dalga göndererek klasik echo sounderlardaki gibi hareket yönünde bir hat oluşturmak yerine bir koridorun derinliği su derinliğine bağlı olarak yüzlerce metreden kilometrelere kadar ulaşabilmektedir. Koridor halinde derinlik taraması yapıldığından su tabanındaki tüm detaylar ölçüm alanı içinde kalmaktadır. Klasik yöntemlerde derinlikler kullanılan cihazın duyarlılığına göre en fazla 10 cm duyarlılığa kadar ulaşır. Fakat botun su üzerindeki hareketleri dikkate alınmadığından bu ölçümlerdeki hata miktarı 0,5-1,0 m düzeyindedir. Buna karşılık Multibeam teknolojisi ile 2-4 cm duyarlılıkta derinlik ölçümü yapılmakta ayrıca bota monte edilen sensörler yardımı ile botun düşey ve yatay yöndeki hareketleri cm düzeyinde ölçülerek derinlik kayıtlarında hesaba katılmaktadır. Multibeam Echo-sounder ölçümleri tamamen bilgisayarla yapılmakta ve elde edilen derinlik bilgileri hem anında ekranda görüntülenmekte hem de kayıt sonrası işlemler için ana bellekte toplanmaktadır. Multibeam echo-sounderın faydaları; — Saniyede 5–15 adet ölçüm ile tabanda bulunan 5–10 cm büyüklüğündeki çukurların dahi görüntülenmesi, — 15 deniz miline varan sürat ile dip derinliğinin 7 katı uzunluğunda dip tarama özelliği ile hızlı ve ekonomik olması, — Duyarlı sensör ile dalga ve bot seyrinden doğan konum hatalarının engellenmesi — Seyir anında haritalama — Trol donanıma sahip balık tekneleri tarafından balıkçı avcılığında kullanılır. Dip balıklardan olan kalkan, pisi, mezgit, barbun vb.balıklar avlanır. — Akustik yoğunluk ölçümleri ile iri ve ince taneli sedimentin genel dağılımının belirlenmesi —Sismik yansıma sistemleri kullanımı öncesi yapılacak olan jeolojik çalışmaların planlamasında yardımcı olur. 3- Canlılarda Sonar Kullanımı Yunus balığının avlanırken gönderdiği akustik ses 20 kHz’lık ses frekansındadır ve bunu 100 kHz’e kadar artırabilir. Tecrübeli bir yunusun ses gürültüsü olarak sürekli ses üretmesine gerek yoktur. Akustik ses olarak melon (kavun) denilen başın ön kısmındaki organı ile 3 defa gönderdiği bir akustik sesle zifiri karanlıkta 3 km’lik mesafedeki avını tespit edebilir. Bir balık sürüsü 3–4 adet tecrübeli Yunus tarafından etrafı sarılarak avlanılabilir. Yunusların geri kalan bireyleri de sonradan gelir ve ava katılır. Yunuslar sonarlarını sadece çevreleri hakkında bilgi edinmek için kullanmaz. Bazen 3–4 tane yunus bir balık sürüsünün etrafında yüzer. Bu esnada hepsi birden yüksek ses dalgaları yayar. Bu dalgalar balıkları sersemletecek kadar şiddetlidir. Yunusların bundan sonra yapacakları tek iş, sersemleyen balıkları rahatlıkla avlayıp yemektir. Yetişkin bir yunus, insan kulağının algılayamayacağı büyüklükte (20.000 Hz ve üstü) ses dalgaları yayar. Kafasını hareket ettirerek dalgaları istediği yöne doğru kanalize edebilir.
tesekkurler tarkan bey verdiginiz bilgiler icin zaten bildigim seyler genelde yazanlar belgesel ve cesitli programlari devamli takip etmemden dolayi... ama bunun verdigim video ile baglantisi nedir acabavideoda sonar vb sistemlerin yunuslar ve balinalarda yon bulmak ve avlanmak amacli kullandiklari frekanslari etkiledigi ve bu frekanslarin bu hayvanlar ustunde olumsuz etki yaptigi anlatilmaktadir...sizin konunuzda okudugum kadari ile solar sistemlerin tanitimi var...tam anlayamadim kusura bakmayin acarmisiniz!!!sadece balik avlanmasinda artis oldugu anladigim
Mustafa Bey, tüm okuyucularımız Sizin gibi belgeselleri takip edemeyip işin tekniğini anlamamış olabilirler. Balık bulucu Cihazlar ile Yunuslar arasında ilişki kurulabilmesi için bu eklentiyi yaptım . Ama haklısınız biraz uzun tutmuşum
inanırmısınız bilmem Size cevap yazarken bir taraftanda bir müşteri ile telefonda konuşuyordum . Müşterinin ismi FARUK du, Ona Mustafa , Size Faruk dedim ayıp oldu. kusura bakmayın.
yaf zaten bilinçsiz ve açgözlülükle yunusların yiyeceği balık bırakmayıp hayatlarını tehlikeye atmışlar... av-avcı ilişkisinden haberi yok... yaf ben niye yazıyorum ki... her türlü teknik bilgi bunu isteyenin niyetini açıkça ortaya koymuş işte...
Panige gerek yok dostlar ben tercume edeyim. "Verdiginiz her turlu teknik bilgi yunuslari oldurmek isteyen balikcilarin gercek niyetini ortaya koymus iste." Arkadas gayet net yazmis uzatmamis benim gibi. Nuri iyi anlamisim di mi?
evet abi doğru anlamışsın demem o ki burda verilen tüm teknik bilgiler o "yunusları öldürelim balıkları yok ediyor" diyen (neyse buraya sıfat yazmiim)kişinin kötü niyetini (asıl içimden geçenleri bilseniz) ortaya koymakta... ben o sinirle uzatsaydım kesin banlanırdım işte kısa kesim dedim ben de
yunuslar hakkında... öncelikle memeli bu hayvanlar ve insanlara doğadaki en yakın hayvanlardan biri. birisi açık denizde boğulma tehlikesi geçirse ve yunuslar görse kurtarırlar o insanı bundan emin olun. sevecen mi sevecen doğanın şeker hayvanlarını sebebi ne olursa olsun katletmek yanlış!
Ülkemizde ilk olarak 1980 yılında balıkların yerini ve miktarını gösteren balık bulucu cihazların ithali balık av miktarında 100 bin ton artış sağlamıştır. Günümüzde, gemilerde ve deniz altılarıda yön ve hedef tayininde SONAR adı verilen cihaz kullanılır. Sonarların çalışma prensibi,yunusların ses dalgalarını kullanma sistemiyle aynıdır. Balık avında; sonarlar 10-40 derece açılarda hareket eden transducer vasıtası ile 28–200 kHz frekans aralığında akustik ses göndererek, deniz yüzeyinden 450 m ye kadar olan derinlikteki balık sürülerini tespit edebilir ve bu özellik gırgır donanıma sahip balık avcılığı yapan tekneler tarafından kullanılır. ÖNCE YUNUSLARIN YETENEĞİNİ KISKANIP KULLANDIK.şİMDİDE HAYATLARINI VE AVLARINI.ALLAH SONUMUZU HAYIR ETSİN. Modlarımız izin versede şöyle içimizi bi döksek rahatrahat
