Osmanlıda Balık ve Avcılığı hakkında (kanun,emirnağmeler)

Osmanlıda Balık ve Balık avcılığı hakkında da çeşitli fermanlar, nizamnameler, emirnameler verilmiş, balık avcılığı hakkında düzenlemeler yapılmış. Aşağıda, örnek olarak balık avı ve avcılığı hakkında iki adet belge;

Keşiş dağından Saray-ı hümayün için balık getirilmesine dair:
Bursa kadısına hüküm ki, taht-ı kazanda Keşiş dağında cari olan enharın balıkları kadimden, hassa-i Hümayunum içün sayd olunagelmiş iken, hariçten bazı kimesneler balık sayd ettiklerin istima olundu. İmdi zikrolunan enhardan Miri sayyadlardan maada hariçten kimesnelere balık sayd ettirmemek emredip buyurdum ki, vusul buldukta gereği gibi mukayyed olup göresin. Onun gibi haricten kimseler gelip Miri için zabtolunagelen balıkları sayd ederlerse muhkem tenbih ve tekid, enharı mezburenin balıklarını min-bad hariçten kimesnelere sayd ettirmeyip, Mirri Sayyadlara Hassa Hümayünum için sayd ve zapt ettiresin . Badet-tenbih eslemeyip memnu olmayanlar kimler ise isimleriyle yazıp bildiresin ( Hüseyin Çavuşa verildi) Fi 13 Safer 979/7 Temmuz 1571
Keşiş dağından Saray için balık getirilmesine dair:
Kadıya gönderilen yazıda;
Sarayın ihtiyacı olan balıkların * Keşiş Dağındaki nehirlerden devletin görevlendirdiği avcılar dışında bazı kimselerinde avladığını. Devlet görevlileri haricinde avlananlara engel olunmasını. Avlanıp yakalanan balıkların korunmasını. Bundan sonra dışardan kimselere av yaptırmayıp avlananların cok ciddi bir şekilde uyarılmaları ve uyarıları dikkate almayanların isimlerini bildirilmesi isteniyor.
* 'Keşiş Dağı' o tarihlerde dağdaki manastırdan dolayı çok sayıda keşiş ve rahip yaşamakta, bu nedenle dağa Keşiş Dağı denmekte.
1931 yılında Keşiş Dağı'nın ismi Atatürk tarafından Uludağ (Bursa) olarak değiştirilmiş.


Iğrıp ile Balık tutmaya Mezun Olmayanların Mugayir-i Usul Balık Sayd ettiklerine dair:
İstanbul kadısına hüküm ki, halen Balık emini olan ishak adam gönderip Hassa-i Hümayunum içün balık saydeden müslim balıkçılar ığrıp ile olagelmiş değiller iken, halen ığrıp ile oldukları ecilden iltizama zarar verdiklerin ilam eylemeğin buyurdum ki, vardıkta göresin. Onın gibi Hassa-i Hümayunum içün mahi saydeden balıkçıların ığrıp ile saydetmek içün ellerinde temessükleri yoğ ise kadimden ne vech ile sayd edegelmişler ise yine ol vech ile saydetdirip olagelene muhalif ıgrıp ile balık saydetdirmeyesin. ( sipahi Oğullarından Nakkaş Memiye verildi) Fi 25 Cemaziyelahir 985/9 Eylül 1577
Ağ ile Balık tutmaya yetkisi olmayanların, İllegal balık avladıklarına dair:
Ağ ile Balık tutmaya yetkisi olmayanların, ağ ile avlanıp düzene zarar verdiklerini, Saray için balık avlayanların ağ ile avlanma belgeleri yoksa bunlar eskiden nasil avlanıyorlarsa yine o şekilde avlanıp, yetkisi olmayanların ağ ile balık avlandırılmaması hükmediliyor.


YAZI, ARAŞTIRMA: ORHAN YILMAZ
Kaynak: Ahmet R. Altınay, A. Uysal